ekskursii.by

Экскурсіі па Беларусі - Беларускі экскурсійны партал

Праверыць заяўку

Іслам у Беларусі

вернуться к разделу "Рэлігійны турызм у Беларусі"

Іслам - самая маладая манатэістычная рэлігія. З'яўляецца другой ў свеце па колькасці прыхільнікаў: на сённяшні дзень іслам вызнаюць каля 1,5 млрд. чалавек. У перакладзе з арабскага іслам азначае «пакорлівасць», «адданасць Богу».

Узнік іслам у пачатку VII стагоддзя ў Заходняй Аравіі, у Мецы. Непасрэдны ўплыў на развіццё ісламскай рэлігіі аказалі хрысціянства і іудзейства. У 610 годзе адзін з мекканскіх гандляроў - Мухамед абвясціў сябе пасланцам і прарокам адзінага бога - Алаха і пачаў прапаведаваць новую рэлігію - іслам.

Мухамед ў сваіх казаннях заклікаў верыць у аднаго Бога і выконваць нормы маралі. Ідэі Мухамеда не знайшлі падтрымкі ў шляхты горада, і ў 622 г. ён збег з Мекі ў Медзіну. У Медзіне Мухамед аб'яднаў вакол сябе арабскае насельніцтва і стварыў мусульманскую суполку. Вучэнне Мухамеда вельмі хутка набыло папулярнасць, так як ён варожа ставіўся да няроўнасці сярод людзей і ліхвярствам. Ужо ў 630 г. іслам ператварыўся ў агульнаарабскай рэлігію.

Паводле вераванняў, Алах праз свайго анёла перадаў Мухамеду Каран, які з'яўляецца свяшчэннай кнігай для мусульман. Каран складаецца з 114 правілаў (сур). Назвы сур не адлюстроўваюць іх утрымання, а проста з'яўляюцца самым запамінальным фразай з кіраўніка. Акрамя Карана, крыніцай ісламскіх веравучэнняў з'яўляецца Сунна - апавяданні пра жыццё Мухамеда і яго выказванні.

Татарская мячэць ў Навагрудку Каран Іўеўская мячэць Рамадан

Добранадзейнасць мусульманін абавязаны выконваць пяць асноўных прадпісанняў - «слупоў ісламу»:

  • чытаць шахады («няма ніякага бажаства, акрамя Алаха, а Мухамед - прарок Алаха»);
  • пэўным чынам здзяйсняць пяць абавязковых малітваў у дзень ( «намаз»);
  • выконваць пасты на працягу месяца Рамадан;
  • здзейсніць хадж (паломніцтва) у Меку хоць бы раз у жыцці;
  • ахвяраваць сродкі на патрэбы абшчыны і дапамагаць іншым, якія жывуць у нястачы.

Першыя мусульмане ў Беларусі з'явіліся у XIV стагоддзі, калі Вялікі літоўскі князь Гедымін запрасіў татараў з Залатой Арды і Крыма далучыцца да літоўскага войска і ваяваць супраць крыжакоў. У далейшым татарскія харугвы не раз дапамагалі войску Вялікага Княства Літоўскага ў бітвах. Так ў 1410 г. у Грундвальскай бітве татарскія харугвы дапамаглі атрымаць перамогу над крыжакамі, за што Вялікі князь Вітаўт шчодра ўзнагародзіў іх землямі і дваранскімі званнямі. Менавіта з гэтага часу на тэрыторыі Беларусі пачала складвацца татарская мусульманская абшчына.

Самі беларускія татары сябе так не называлі. Яны аддавалі перавагу называцца беларускімі мусульманамі, бо лічылі сябе больш адукаванымі і рэлігійнымі у адрозненні ад качэўнікаў-татараў. Менавіта таму ў асяроддзі беларускіх татар не прыжыліся цюркскія мовы, на якіх размаўлялі іншыя татары. Беларускія мусульмане размаўлялі на старабеларускай мове, які з'яўляўся дзяржаўнай мовай у Вялікім княстве Літоўскім. Але пісалі пры гэтым арабскімі літарамі. Так з'явіўся арабскі скпыпт беларускай мовы, які ў далейшым быў забыты.

На сённяшні дзень па дадзеных перапісу 2009 г. у Беларусі пражывае каля 30 тысяч чалавек, якія вызнаюць іслам. У 1994 годзе адбыўся першы ўсебеларускі кангрэс мусульман. Па стане на 2007 год у Беларусі было зарэгістравана 30 мусульманскіх арганізацый.

Першыя мячэці ў Беларусі пачалі ўзводзіцца яшчэ у XIV - XV стагоддзях, калі першыя татары пасяліліся на нашых землях. На жаль, большасць мусульманскіх храмаў не захаваліся. Адна з нешматлікіх аўтэнтычных мячэцяў,знаходзіцца і дзейнічае ў г. Іўе, Гродзенскай вобласці. Мячэць была пабудавана ў 1884 годзе на ахвяраванні ўладальніцы Іўя Э.Замойской. Уяўляе сабой прамавугольны ў плане будынак з пяціграннай прыстройкай-міхрабам з шатровым дахам. Інтэр'ер падзелены на мужчынскую і жаночую паловы з асобнымі ўваходамі. Мячэць у Іўі была адзінай дзеючай мячэццю ў Беларусі ў савецкі час.

Захавалася Татарская мячэць ў Навагрудку, пабудаваная ў 1792 годзе. Да 1939 года пры мячэці працавала мусульманская школа - мектэб. У савецкі час будынак быў перароблена пад жылы дом, але ў 1997 годзе пасля рэканструкцыі мячэць была перададзена вернікам. Таксама мячэці дзейнічаюць у г. Слоніме, г.п. Смілавічы, г. Ашмянах, в. Лоўчыцах, г. Маладзечна і г. Мінску.

Саборная Мячэць у Мінску была адкрыта 11 лістапада 2016 года. Але гэта не першы мусульманскі малельны дом у сталіцы. Да 1962 г. на месцы, дзе зараз размяшчаецца гасцініца «Юбілейная», знаходзілася татарская мячэць, якая ў савецкі час была разбурана. Будынак новай мячэці ўзвялі на скрыжаванні вуліц Грыбаедава і Ігнаценка, недалёка ад Татарскага сквера. Будынак Саборнай мячэці можна ўбачыць Будынак Саборнай мячэці можна ўбачыць з праспекта Пераможцаў.

Азнаёміцца з культурай і традыцыямі беларускіх мусульман вы можаце, замовіўшы экскурсію на нашым партале: Заяўка на арганізацыю тура