Праваслаўе ў Беларусі

Праваслаўе (у перакладзе з грэчаскага - «правільнае веданне», «правільнае вучэнне») - адзін з кірункаў хрысціянства, якія сфармаваліся ў I тысячагоддзі н.э. ва Усходняй Рымскай імперыі. Праваслаўе лічыць сябе ісцінай Апостальскай верай, захаванай ў Святым Пісанні і Святой Традыцыі. Праваслаўная царква лічыць сябе адзінай царквой заснаванай Ісусам Хрыстом.

Праваслаўнае веравучэнне грунтуецца на Святым Пісанні (Бібліі) і Святой Традыцыі, якая ўключае ў сябе пастановы Усяленскіх Сабораў. Таксама праваслаўныя вераць у Бога-бацьку, Бога-сына і ў Святога духа. Царква лічыць гэтыя тры апостаці непарыўна звязанымі адзін з адным. У праваслаўі няма пэўнай колькасці сакрамэнтаў. Шматлікія царкоўныя дзеячы маюць розныя пункты гледжання па гэтым пытанні. Тым не менш хрышчэнне, царкоўны шлюб, памазанне, еўхарыстыя (прычашчэнне), споведзь, намашчэнне, сьвятарства лічацца праваслаўнымі сакрамэнтамі таксама, як і ў каталікоў. Часам да гэтага спісу яшчэ адносяць пахаванне і манаскі пострыг.

Гісторыя праваслаўя на Беларускіх землях вядзе свой адлік з 988 г., калі кіеўскі князь Уладзімір хрысціў жыхароў Кіева ў Дняпры і адправіў грэчаскіх біскупаў хрысціць падданых ўсёй Кіеўскай Русі. Ужо ў 992 г. была заснавана Полацкая епархія. Прыблізна ў 1000 г. Полацкая княгіня Рагнеда заснавала манастыр у Ізяслаўлі.

Нельга абыйсці ўвагай дзейнасць заступніцы беларускіх зямель - Ефрасінні Полацкай. Прыняўшы манаскі пострыг у 12-гадовым узросце, Ефрасіння ўсяляк спрыяла развіццю праваслаўя ў Полацкім княстве. Яна перапісвала царкоўныя кнігі, адкрыла школу для дзяцей, у якой сама выкладала. Па замове Ефрасінні майстар Лазар Богша зрабіў унікальны драўляны крыж, абабітыя золатам і каштоўнымі камянямі, які стаў адной з галоўных праваслаўных рэліквій Беларусі. Таксама Ефрасіння заснавала ўласны монастыр ў Полацку.

У Вялікім княстве Літоўскім праваслаўе з'яўлялася адной з дамінуючых рэлігій. У 1315 г. ў Наваградку была ўтворана праваслаўная кафедра на чале з мітрапалітам. У выніку аб'яднання праваслаўнай і каталіцкай цэркваў у 1596 г. колькасць праваслаўных вернікаў пачала скарачацца. Гэтаму садзейнічала актыўная паланізацыя беларускіх земляў: насаджэнне лацінскіх элементаў у уніяцкім набажэнстве, вядзенне набажэнстваў на польскай мове.

У канцы XVIII стагоддзя беларускія землі цалкам увайшлі ў склад Расійскай імперыі, пазіцыі праваслаўя зноў пачынаюць ўмацоўвацца. Адкрываюцца закрытыя раней царквы, пераасвячаюцца каталіцкія касцёлы.

Пасля таго, як Беларусь увайшла ў склад СССР у канцы 1922 гады, у краіне пачынаецца маштабная кампанія па барацьбе з рэлігіямі. Манастыры, семінарыі і храмы масава зачынялі, іх маёмасць падлягала нацыяналізацыі. Да перабудовы дзейнасць любых рэлігійных інстытутаў была забаронена.

Сёння Праваслаўная царква з'яўляецца найбуйнейшай рэлігійнай канфесіяй на тэрыторыі Беларусі. Па дадзеных перапісу насельніцтва 2009 г. амаль палова ўсяго насельніцтва краіны (4,5 млн. Чалавек) з'яўляюцца праваслаўнымі.

У Беларусі захавалася мноства цэркваў і манастыроў. Галоўным праваслаўным храмам лічыцца Святодухаў кафедральны сабор размешчаны ў Мінску. Менавіта тут знаходзіцца цудатворны Мінская ікона Божай Маці. Паводле легенд, жыхары Мінска ўбачылі вобраз, які плыў па Свіслачы ў раёне мінскага замка. Гараджане дасталі абраз з вады і паставілі ў замкавай Рождества- Багародзічнага царкве, дзе лад знаходзіўся да 1616 г.

У паўночнай частцы сталіцы размешчаны Свята-Елісавецінскі жаночы манастыр, заснаваны 1999 г. Пры кляштары працуюць шматлікія майстэрні, адкрыта трапезная для паломнікаў і некалькі манастырскіх лавак. Манастыр займаецца дабрачыннай дзейнасцю па рэабілітацыі нарказалежных.

Адной з галоўных праваслаўных святынь Беларусі з'яўляецца комплекс полацкага Спаса-Еўфрасіннеўскага манастыра, заснаваны Святой Еўфрасіняй Полацкай у XII ст. Спаса-Еўфрасіньнеўскі манастыр быў адным з першых жаночых праваслаўных манастыроў у Беларусі. У манастыры захоўваюцца неацэнныя праваслаўныя рэліквіі. Гэта моцы Прападобнай і копія крыжа XII стагоддзя, дэкараванага каштоўнымі камянямі і металамі. Таксама на тэрыторыі манастыра знаходзіцца Спаса-Праабражэнская царква, пабудаваная дойлідам Іаана па замове прападобнай Ефрасінні ў першай палове XII стагоддзя.

На месцы вёсцы Пустынкі Мсціслаўскага раёна Магілёўскай вобласці знаходзіцца дзеючы праваслаўны Успенскі манастыр. Гэты манастыр адметны тым, што каля яго працякае цудадзейная крыніца, якая валодае гаючымі ўласцівасцямі. Яшчэ адным знакам Божай ласкі лічыцца выявіліся аблічча Ісуса Хрыста на адной са сцен Пакроўскай царквы.

Унікальны Жыровіцкі Свята-Успенскі мужчынскі манастыр дзейнічае ў Слонімскім раёне Гродзенскай вобласці. Сваім з'яўленнем манастыр абавязаны цудатворны абраз Маці Божай Жыровіцкай. У 1494 г. мясцовыя пастухі выявілі абраз у галінках дрэва ў глыбіні лесу і аднеслі яе гаспадару мястэчка, які падняў царква ў гонар выявы Божай Маці. Сучасны выгляд манастыр здабыў ў XVII-XVIII стагоддзях.

Азнаёміцца ​​з праваслаўнай культурай і традыцыямі Беларусі Вы можаце, замовіўшы экскурсію ці індывідуальны тур на нашым сайце:

• Наведаць цэнтр праваслаўя ў Беларусі Вы можаце, замовіўшы экскурсію ў Полацк . У ходзе экскурсіі Вы ўбачыце: Сафійскі сабор і комплекс Спаса-Еўфрасіннеўскага манастыра .
• Абраўшы экскурсію Слонім - Жыровічы - Сынкавічы, Вы ўбачыце архітэктурны ансамбль былога кляштара бернардзінцаў у Слоніме, наведайце найбуйнейшы на тэрыторыі Беларусі праваслаўны мужчынскі Жыровіцкі манастыр і ўнікальны помнік гатычнага дойлідства XVI стагоддзя - Сынкавіцкую царкву Cвятого Міхаіла .
• Калі Вы вылучыце Храмы Мінска , то зможаце ўбачыць не толькі свецкія славутасці горада, але і храмы, такія як: Святодухаў кафедральны сабор - помнік архітэктуры XVII стагоддзя ў стылі віленскага барока, дзе захоўвацца цудатворны абраз Божай Маці Мінскай, Свята-Елісавецінскі манастыр.

Запісацца і замовіць гэтыя і іншыя экскурсіі на рэлігійную тэматыку, азнаёміцца з культурай і традыцыямі беларускіх хрысціян вы можаце, замовіўшы экскурсію на нашым партале: Заяўка на арганізацыю тура