Купалаўскі мемарыяльны запаведнік «Вязынка»

Вязынка - невялікая вёска, размешчаная недалёка ад Мінска. Тут у 1882 годзе нарадзіўся Іван Дамінікавіч Луцэвіч, больш вядомы як Янка Купала - беларускі паэт, драматург, публіцыст, класік беларускай літаратуры.

Сям”я пісьменніка пераехала ў фальварак Вязынка ў 1881 годзе. У той час маёнтак належаў Валенцію Замбжыцкаму, былому суддзі Мінскага губернскага суда. Луцэвічы арандавалі толькі некаторую частку маёнтка, якая ўяўляла сабой традыцыйную дваранскую сядзібу.

У 1972 годзе да 90-гадавога юбілея з дня нараджэння Янкі Купалы ўрад Беларусі прыняў рашэнне аб стварэнні ў Вязынцы літаратурна-мемарыяльнага запаведніка пісьменніка. Да гэтага часу ў радавой вёсцы беларускага паэта знаходзіўся толькі філіял музея, размешчанага ў Мінску. Аўтарамі праекта запаведніка сталі беларускія архітэктары С. Мусiнскi, А. Каджар і А. Канаваленка. Пры стварэнні праекта яны пастараліся захаваць натуральны ландшафт Вязынкi з яе архітэктурнай планіроўкай, дрэвамі і вадаёмам. Для гэтага архітэктары вывучалі матэрыялы архіваў, розныя звесткі з бібліятэк, газет і часопісаў, а таксама ўспаміны мясцовых жыхароў Вязынкi.

Плошча запаведніка Янкі Купалы складае каля 13 га. З захаду яго мяжой служыць чыгунка, а з усходу - канал, які злучае раку Свіслач з галоўным прытокам Нёмана - Віліяй. Дом, дзе калісьці жыў Янка Купала, сёння выглядае так жа, як і ў XIX стагоддзі. У ім знаходзяцца двое сенцаў і два жылых пакоя. Сям”я Луцэвічаў жыла ў левай палове хаты. У правай частцы жыў дзядзька пісьменніка. Сёння там размяшчаецца літаратурная экспазіцыя музея. Побач з домам растуць дрэвы, пасаджаныя жонкай Янкі Купалы сумесна з беларускімі пісьменнікамі і прыхільнікамі творчасці пісьменніка.

У 1948 годзе на доме беларускага песняра была ўсталявана памятная шыльда. А пазней на цэнтральнай алеі запаведніка «Вязынка» з”явіўся бронзавы бюст Янкі Купалы, створаны вядомым беларускім скульптарам Заірам Азгурам.

раскрыць увесь тэкст