Пастаўскi палац Тызенгаўза

Палац Тызенгаўза ў Паставах — выбітны помнік архітэктуры класіцызму. Пабудаваны ў другой палове XVIII — першай палове XIX стагоддзя, ён з’яўляецца адной з галоўных славутасцяў горада і яскравым узорам сядзібнай архітэктуры Беларусі.

Гісторыя

Будаўніцтва палаца было распачата ў 1760-х гадах па ініцыятыве Антонія Тызенгаўза — дзяржаўнага дзеяча і рэфарматара. Праект распрацаваў італьянскі архітэктар Джузэпэ дэ Сака. У гэты час былі ўзведзены бакавыя флігелі і закладзены падмурак цэнтральнай часткі. Завяршэнне будаўніцтва прыйшлося на першую палову XIX стагоддзя пры Канстанціне Тызенгаўзе — вядомым арнітолагу, мецэнату і вучоным.

У палацы размяшчаліся ўнікальныя навуковыя і культурныя калекцыі. Канстанцін Тызенгаўз заснаваў тут адзін з найбуйнейшых арніталагічных музеяў Еўропы, які ўключаў тысячы чучалаў птушак. Таксама ў палацы знаходзілася бібліятэка з рэдкімі выданнямі, старадаўнімі дакументамі і каштоўнымі гравюрамі. Пасля Другой сусветнай вайны будынак быў перапланаваны пад раённую бальніцу, якая дзейнічае тут і сёння.

Архітэктура

Палац Тызенгаўза ў Паставах — гэта П-вобразны аднапавярховы будынак у стылі класіцызму. Паўночны фасад упрыгожаны шасцікалонным тосканскім порцікам. Усходні фасад вылучаецца глыбокімі бакавымі рызылітамі і цэнтральным рызылітам з трохвугольнымі франтонамі. У аздабленні выкарыстаны руст, ляпныя гірлянды, лапаткі, фрызы і сандрыкі. Гэтыя архітэктурныя дэталі падкрэсліваюць элегантнасць і строгасць стылю, робячы палац выдатным узорам сядзібнай архітэктуры Беларусі.

Культурнае і гістарычнае значэнне

Палац Тызенгаўза ў Паставах быў не толькі рэзідэнцыяй знатнага роду, але і навукова-культурным цэнтрам. Арніталагічны музей, створаны Канстанцінам Тызенгаўзам, стаў асновай біялагічнага факультэта Віленскага ўніверсітэта. Тут таксама знаходзілася мастацкая калекцыя, у якой, паводле звестак XIX стагоддзя, былі працы такіх майстроў, як Леанарт Брамер і Сімон Вуэ.

У 2006 годзе каля палаца быў усталяваны помнік Канстанціну Тызенгаўзу. А ў 2014 годзе ў падвалах будынка адкрылася пастаянная экспазіцыя, прысвечаная яго жыццю і навуковай дзейнасці, уключаючы рэканструкцыю лабараторыі для таксідамічных прац.

Экскурсіі з наведваннем палаца Тызенгаўза ў Паставах

Пастаўскі палац Тызенгаўза ўключаны ў папулярныя экскурсійныя маршруты па Віцебскай вобласці. У межах нашых тураў «Край азёр, касцёлаў, паркаў (Камай — Паставы — Лучай)» і «Паставы — Будслаў — Камай» госці маюць магчымасць убачыць палац Тызенгаўза і даведацца цікавыя факты пра дынастыю Тызенгаўзаў, іх уклад у навуку, культуру і гісторыю Беларусі.

Таксама вы можаце замовіць індывідуальную або карпаратыўную экскурсію ў Паставы з абавязковым наведваннем палаца Тызенгаўза.