Стрэшынскія Пакроўская царква

Стрэшынская царква – рэдкі прыклад цэнтрычнай архітэктуры на тэрыторыі Беларусі. Яе кампазіцыя сіметрычная: да чацвярыка прымыкаюць раўнавялікія паўкруглыя прыбудовы, адна з якіх служыць алтаром. Архітэктура храма адрозніваецца свецкім характарам – тут няма традыцыйных апсід, але ёсць шырокія вокны, тры парадныя ўваходы і балюстрады. Аскетычны знешні выгляд падкрэслівае аб'ёмнае рашэнне і пластыка купала.

Унутранае ўбранне і загадкі Стрэшынскай царквы

Паводле ўспамінаў старажылаў, храм славіўся фрэскамі, разным іканастасам, жывапіснымі вобразамі евангелістаў і мазаічнымі падлогамі. Асаблівую цікавасць выклікае сістэма ацяплення – без батарэй і печаў у царкве заўсёды было цёпла, нават у моцныя маразы. Гэты архітэктурны феномен застаецца неразгаданым.

Гісторыя стварэння храма

Стрэшынская царква была закладзена ў 1807 годзе графам Іванам Андрэевічам Остэрманам, расійскім дзяржаўным канцлерам і кавалерам ордэна Святога апостала Андрэя Першазванага. Гэты факт быў зафіксаваны на свінцовай пласціні, знойдзенай падчас рэстаўрацыі храма ў канцы 1980-х гадоў. Асвячэнне адбылося ў 1811 годзе.

Святы праведны Іаан Кормянскі і прыходскае жыццё

Адным з першых настаяцеляў храма быў іерэй Іаан Гашкевіч, бацька будучага святога Іаана Кормянскага. Святы нарадзіўся ў 1837 годзе ў сям’і свяшчэнніка, з дзяцінства дапамагаў у царкве і быў вядомы сваёй праведнай жыццём. Яго прароцтвы аб будучых падзеях спраўдзіліся, а памяць пра яго жыве сярод вернікаў. У храме захоўваецца ікона святога з часцінкай яго мошчаў.

Канец XIX – пачатак ХХ стагоддзя: развіццё прыходу

У канцы XIX стагоддзя Стрэшын быў валасным цэнтрам, а Свята-Пакроўскі прыход аб’ядноўваў некалькі вёсак. У 1910 годзе тут адбылася значная падзея – перанясенне мошчаў прападобнай Еўфрасінні Полацкай. Параход з мошчамі на шляху ў Полацк зрабіў прыпынак у Стрэшыне, дзе мясцовыя жыхары сустрэлі святыню з малітвамі і царкоўным звонам.

Рэвалюцыя і гады заняпаду

Пасля рэвалюцыі 1917 года храм напаткаў лёс многіх праваслаўных святынь – яго закрылі, разрабавалі, а ўнутранае ўбранне знішчылі. У савецкія часы тут размяшчаліся склад угнаенняў, стайня, клуб, а затым рэстаран. Нават рэстаўрацыйныя працы 1982 года толькі нанеслі шкоду – фрэскі былі замазаны фарбай, а нішы з роспісамі замураваныя.

Адраджэнне святыні

У 1990-х гадах пачалася рэстаўрацыя царквы пад кіраўніцтвам святара Васіля Піліпенкі. Работы вяліся пры падтрымцы мясцовых жыхароў, прадпрыемстваў і ўладаў. У 1991 годзе адбылося ўрачыстае асвячэнне храма, якое ўзначаліў епіскап Гомельскі і Мазырскі Арыстарх. Сёння царква з’яўляецца важным рэлігійным цэнтрам рэгіёна.

Стрэшынская царква ў турыстычных маршрутах

Сёння храм уключаны ў турыстычны маршрут «Залатое кальцо Гомельшчыны» і прымае пілігрымаў з усёй Беларусі. Тут можна ўбачыць унікальную архітэктуру, дакрануцца да гісторыі і даведацца больш пра святога праведнага Іаана Кормянскага. Калі вы жадаеце наведаць гэты храм, раім забраніраваць экскурсію па Беларусі і акунуцца ў гісторыю духоўнай спадчыны краіны.