Ніжні замак з валам Івана Грознага
Замовіць экскурсіюВелічным напамінам пра трагічныя для Полацка падзеях Лівонскай вайны 1558-1583 гадоў з'яўляецца вал Івана Грознага - унікальны помнік ваеннай фартыфікацыі. Вал быў насыпаны ў 1563-1564 гадах пры ўзвядзенні Ніжняга (Стралецкага) замка па прамым указанні рускага цара, які асабіста кантраляваў пачатак інжынерных работ.
Захапіўшы Полацк у 1563 годзе, Іван Грозны спадзяваўся з дапамогай дадатковых ўмацаванняў назаўжды замацаваць горад у складзе рускага дзяржавы. Плошча Стралецкага замка, прызначанага для размяшчэння рускага гарнізона, складала шэсць гектар, па яго перыметры размяшчалася сем драўляных вежаў. Аднак найбольш працаёмкімі былі работы па ўзвядзенню вала, які добра захаваўся да нашых дзён. Для насыпкі вала Івана Грознага вышынёй у 10 метраў у гэтак кароткія тэрміны было перамешчана 230 тыс. м3 грунту.
Нягледзячы на гэтак грандыёзныя намаганні, рэальнай карысці Ніжні замак не прынёс, і ў 1579 годзе рускі гарнізон практычна без бою здаў яго войскам Стэфана Баторыя. А праз стагоддзе замак цалкам страціў сваё ваенна-стратэгічнае значэнне.
Цяпер на тэрыторыі Ніжняга замка знаходзіцца стадыён «Спартак», вядомы не толькі спартыўнымі дасягненнямі палачан, але і тым, што ў 1984 годзе тут, прама на футбольным полі, быў знойдзены ўнікальны скарб залатых вырабаў IX-X стагоддзяў.