Гродненскі кляштар езуітаў

Гродзенскі манастыр езуітаў — адна з галоўных гістарычна-культурных славутасцяў горада Гродна і ўсёй Беларусі. У XVIII стагоддзі ён лічыўся найбуйнейшым і самым багатым манастырскім комплексам на тэрыторыі Рэчы Паспалітай. Манастыр займаў цэлы квартал у цэнтры горада і быў не толькі рэлігійным, але і важным адукацыйным, культурным і медыцынскім цэнтрам. Сёння значная частка яго будынкаў выкарыстоўваецца ў адміністрацыйных мэтах, аднак захаваныя архітэктурныя помнікі адкрытыя для наведвання. Аб’ект уваходзіць у маршрут многіх экскурсій па Беларусі, а таксама папулярных экскурсій з Мінска. Турысты могуць забраніраваць экскурсію з аглядам гэтага ўнікальнага месца і акунуцца ў атмасферу эпохі барока і асветніцтва.

Гісторыя стварэння

З’яўленне езуітаў у Гродне датуецца першай паловай XVII стагоддзя. У 1625 годзе ордэн заснаваў тут калегіум — адно з лепшых адукацыйных устаноў свайго часу, дзе выкладаліся права, матэматыка, фізіка, рыторыка, замежныя мовы, а таксама фізічнае выхаванне. Езуіцкая сістэма адукацыі, прызнаная адной з самых дасканалых у Еўропе, вызначалася адкрытасцю — школы былі бясплатнымі і даступнымі для ўсіх хрысціян, незалежна ад саслоўя.

Манастыр хутка стаў культурным цэнтрам: у 1651 годзе пачаў працаваць езуіцкі тэатр, а бібліятэка налічвала больш за дзве тысячы кніг на розных мовах. З 1775 па 1796 год на тэрыторыі манастыра функцыянавала каралеўская друкарня, у якой выдаваліся кнігі і рэлігійныя тэксты. У 1687 годзе езуіты адкрылі ў Гродне аптэку, а ў 1709 годзе пабудавалі для яе спецыяльны будынак, які пазней стаў двухпавярховым (у 1763 годзе). Гэта было першае спецыялізаванае аптэчнае збудаванне на тэрыторыі Усходняй Еўропы.

Архітэктура і духоўнае жыццё

Архітэктурны ансамбль манастыра ўключаў касцёл, вучэбныя карпусы, бібліятэку, тэатр, аптэку, друкарню і жылыя памяшканні. Будынкі былі выкананыя ў стылі барока з уласцівай езуітам стрыманай раскошай і строгасцю форм. Асаблівую каштоўнасць уяўляе будынак аптэкі, у якім з канца XIX стагоддзя працаваў Міхал Войніч — фармацэўт, будучы муж пісьменніцы Этэль Ліліан Войніч, аўтаркі рамана «Овод». Гісторыкі лічаць, што менавіта тут узнік вобраз Артура — галоўнага героя твора.

Сёння ў будынку былой аптэкі размешчаны музей-аптэка, дзе можна ўбачыць старажытныя аптэчныя прылады, кнігі, сасуды і іншыя экспанаты, звязаныя з гісторыяй медыцыны і фармацэўтыкі. Духоўнае жыццё манастыра было насычаным: штодня адбываліся набажэнствы, ладзіліся культурныя мерапрыемствы, тэатральныя пастаноўкі. Манастыр аказваў уплыў на развіццё адукацыі, медыцыны і мастацтва ў рэгіёне.

Экскурсіі з аглядам манастыра

Былы манастыр езуітаў — важны пункт у маршрутах пазнавальнага турызму. Яго наведванне прапануецца ў межах розных экскурсій па Беларусі, у тым ліку пры аднадзённых экскурсіях з Мінска у Гродна. Турысты могуць забраніраваць экскурсію з аглядам музея-аптэкі, пазнаёміцца з архітэктурай манастырскіх будынкаў, даведацца пра ўнікальную адукацыйную і культурную ролю ордэна езуітаў у гісторыі рэгіёна.

Акрамя таго, экскурсаводы распавядаюць пра драматычныя падзеі XIX стагоддзя, калі пасля нацыянальна-вызваленчага паўстання 1830—1831 гг. манастырскі комплекс быў пераўтвораны ў турму. Тут утрымліваліся ўдзельнікі паўстання, у тым ліку мастак і музыкант Напалеон Орда, які з акна сваёй камеры маляваў панараму Гродна. Для тых, хто цікавіцца гісторыяй, архітэктурай і культурнай спадчынай Беларусі, наведванне былога манастыра езуітаў стане яскравым уражаннем. Вы можаце лёгка забраніраваць экскурсію з аглядам манастыра на сайце ekskursii.by.