Гара Міндоўга

Гара Міндоўга – адна з самых значных гістарычных славутасцяў Навагрудка, цесна звязаная з імем першага і адзінага каранаванага караля Вялікага Княства Літоўскага. Гэты ўзгорак, размешчаны ў цэнтры горада, ахутаны легендамі і гістарычнымі падзеямі XIII стагоддзя. Паводле падання, менавіта тут быў пахаваны Міндоўг – заснавальнік ВКЛ, які змог аб'яднаць разрозненыя землі, прыняў каралеўскую карону і адыграў ключавую ролю ў фарміраванні беларускай дзяржаўнасці.

Сёння Гара Міндоўга ўяўляе сабой высокі маляўнічы курган, з якога адкрываецца панарамны від на Навагрудак. Гэтае месца прыцягвае падарожнікаў і гісторыкаў, зацікаўленых у сярэднявечнай гісторыі Беларусі. Гара Міндоўга ўключана ў папулярныя экскурсіі па Беларусі, а таксама з'яўляецца важнай часткай культурных і гістарычных маршрутаў па Навагрудку.

Гісторыя і легенды

Імя Міндоўг у перакладзе азначае «шмат думаючы». Упершыню гэты вялікі князь узгадваецца ў Іпацьеўскім летапісе ў 1219 годзе, калі Навагрудак быў сталіцай невялікага славянскага княства, якое мяжавала з землямі балтаў. У той час гэтыя землі былі ахоплены міжусобнымі вайнамі, і многія князі, страціўшы свае валоданні, шукалі прытулак у суседніх уладцаў.

Адна з легенд апавядае, што аднойчы да брамаў Навагрудскага замка прыбылі змучаныя ваяры, апранутыя ў звярыныя шкуры. Гэта былі балты, выгнаныя са сваіх земляў. Сярод іх, як мяркуюць гісторыкі, мог быць і сам Міндоўг. У Навагрудку ў той час шукалі новага князя, і выбар паў на Міндоўга, які валодаў ваенным досведам і быў паплечнікам загінулага князя Уладзіміра. Паводле некаторых крыніц, галоўнай умовай яго абрання было прыняцце хрысціянства. Згодна з Густаўскім летапісам, Міндоўг ахрысціўся па праваслаўным абрадзе, аднак у 1252 годзе, у разгар барацьбы з Галіцка-Валынскім княствам, ён прыняў каталіцкае хрышчэнне ў абмен на падтрымку Лівонскага ордэна.

Каранацыя Міндоўга адбылася ў Навагрудку, што робіць гэты горад сімвалічнай першай сталіцай ВКЛ. Аднак пасля яго забойства ў 1263 годзе паплечнікі князя таемна перанеслі яго цела ў Навагрудак і за адну ноч насіпалі курган з чыстага нёманскага пяску. З тых часоў узгорак сталі называць Гарой Міндоўга.

У XVII-XVIII стагоддзях тут знаходзілася гарадское хрысціянскае могілкі, дзе хавалі як праваслаўных, так і католікаў. Апошнія пахаванні датуюцца 1920-мі гадамі. Найстарэйшы з захаваных надмагільных помнікаў адносіцца да 1820 года. Непадалёк, на дамініканскіх могілках, пахаваны бацькі Адама Міцкевіча і яго малодшы брат Антон. У 1993 годзе, да 740-годдзя каранацыі Міндоўга, ля падножжа ўзгорка быў усталяваны памятны знак, які нагадвае пра веліч першага караля ВКЛ.

Экскурсіі з аглядам гары Міндоўга

Гара Міндоўга з'яўляецца важнай часткай экскурсійных маршрутаў па Навагрудку. Экскурсіі па Беларусі, уключаючы агляд Гары Міндоўга, – гэта магчымасць пазнаёміцца з старажытнай гісторыяй краіны, убачыць знакавыя мясціны і адчуць атмасферу сярэднявечнага горада.

Наведаць гэтае гістарычнае месца можна ў рамках экскурсіі з Мінска ці іншых гарадоў Беларусі. Экскурсіі па Беларусі з наведваннем Навагрудка дазваляюць не толькі ўбачыць Гару Міндоўга, але і пазнаёміцца з легендамі, звязанымі з гэтым месцам. Турысты таксама могуць агледзець руіны Навагрудскага замка, старажытныя дамініканскія могілкі і памятны знак, усталяваны ля падножжа ўзгорка ў 1993 годзе да 740-годдзя каранацыі Міндоўга. Каб забраніраваць экскурсію з аглядам гары Міндоўга, варта звярнуць увагу на папулярныя маршруты, якія ўключаюць асноўныя гістарычныя славутасці рэгіёна.