Суботнікскі касцёл Святога Ўладзіслава

Суботніцкі касцёл Святога Уладзіслава — выдатны ўзор неагатычнай сакральнай архітэктуры пачатку XX стагоддзя, размешчаны ў вёсцы Суботнікі Іўеўскага раёна Гродзенскай вобласці. Гэта не проста каталіцкі храм, а сапраўдная жамчужына духоўнай і культурнай спадчыны Беларусі. Храм уключаны ў Дзяржаўны спіс гісторыка-культурных каштоўнасцяў Рэспублікі Беларусь, што падкрэслівае яго выключную значнасць для нацыянальнай гісторыі і культуры. Касцёл з’яўляецца важным пунктам падчас экскурсій па Беларусі, і яго абавязкова варта ўключыць у маршрут усім, хто цікавіцца архітэктурай, рэлігіяй і гісторыяй беларускай шляхты.

Гісторыя стварэння

Каталіцкая гісторыя Суботнікаў бярэ пачатак у сярэдзіне XVI стагоддзя. У 1545 годзе тут была заснавана каталіцкая абшчына і пабудаваны першы драўляны касцёл у гонар Святога Юрыя. Гэты храм, узведзены з сасновага дрэва, стаў духоўным цэнтрам мястэчка на працягу некалькіх стагоддзяў.

У пачатку XX стагоддзя дзякуючы намаганням і фінансавай падтрымцы графаў Уладзіслава і Яніны Умястоўскіх было прынята рашэнне аб будаўніцтве новага, больш велічнага храма. Работы пачаліся ў 1904 годзе, а завяршыліся ў 1907 годзе. Новы касцёл быў асвечаны ў гонар Святога Уладзіслава Венгерскага — апекуна польскага і венгерскага караля, а таксама нябеснага заступніка самога графа. З таго часу касцёл стаў неад’емнай часткай духоўнага жыцця мясцовых жыхароў і спадчынай сям’і Умястоўскіх, прадстаўнікі якой пахаваны ў крыпце храма.

Падчас Вялікай Айчыннай вайны касцёл моцна пацярпеў, але ў 1947 годзе яго ўдалося аднавіць, і з тых часоў ён зноў адкрыты для вернікаў.

Архітэктура і духоўнае жыццё

Суботніцкі касцёл пабудаваны ў характэрным для мяжы XIX–XX стагоддзяў неагатычным стылі. Будынак выкананы з чырвонай цэглы і мае строгую прамавугольную форму: даўжыня — 30 м, шырыня — 20 м, вышыня — 32 м. Храм увенчаны двухсхільным дахам з вострай сігнатурай. Асаблівую ўвагу прыцягваюць стральчатыя аконныя праёмы, ступеністыя контрфорсы і баковыя вежачкі, што служаць лесвічнымі клеткамі.

Інтэр’ер касцёла падзелены аркамі, якія апіраюцца на магутныя калоны. Роспіс інтэр’ера выкананы ў стылі неаракако і ўпрыгожаны вытанчанымі арнаментамі. Цэнтральнае месца займае алтар, створаны ў варшаўскай майстэрні Войцеха, з сярэбранай статуяй Святога Уладзіслава Венгерскага. Сцены храма ўпрыгожваюць панно з выявамі Крыжовага шляху, а таксама многія мемарыяльныя таблічкі ў памяць пра прадстаўнікоў роду Умястоўскіх.

У крыпце касцёла знаходзіцца усыпальня графаў Умястоўскіх, створаная майстрамі са Швецыі. Яна выканана з граніту, мармуру і ўпрыгожана венецыянскай мазаікай. Тут, сярод элегантных надмагільных помнікаў, пахаваны і сам заснавальнік касцёла — граф Уладзіслаў Умястоўскі. Гэтая ўсыпальня — адзін з нешматлікіх захаваных прыкладаў фамільных пахаванняў шляхты на тэрыторыі сучаснай Беларусі.

Экскурсіі з аглядам касцёла

Касцёл Святога Уладзіслава — гэта не толькі рэлігійны аб’ект, але і папулярны экскурсійны пункт для ўсіх, хто імкнецца адкрыць для сябе мала вядомыя, але значныя куткі краіны. Тут арганізуюцца экскурсіі па Беларусі, у тым ліку экскурсіі з Мінска, якія ўключаюць наведванне Суботнікаў і знаёмства з архітэктурнай спадчынай Гродзеншчыны.

Падчас экскурсіі вы зможаце не толькі агледзець храм і яго ўнікальны інтэр’ер, але і спусціцца ў крыпту, дзе знаходзяцца пахаванні сям’і Умястоўскіх. Дасведчаныя экскурсаводы распавядуць пра асаблівасці архітэктурных рашэнняў, гісторыю сям’і мецэнатаў і лёс касцёла ў гады вайны.

Забраніраваць экскурсію з аглядам касцёла Святога Уладзіслава можна на партале Ekskursii.by — найбуйнейшым беларускім сайце для арганізацыі падарожжаў і аднадзённых тураў.