Францысканцы

Францысканцы (па-лацінску Ordo Fratrum Minorum; «мiнарыты», «меншыя браты») - каталіцкі жабрачы манаскі ордэн, заснаваны св. Францыскам Асізскім каля Спалета у 1208 г. з мэтай пропаведзі ў народзе апостальскай беднасці, аскетызму, любові да бліжняга. У ранні перыяд францысканцы былі вядомыя ў Англіі як «шэрыя браты» (па колеры іх ўбораў), у Францыі - як «кардэльеры» (з-за таго, што яны перапаясвалiся вяроўкай), у Германіі - як «басаногія» (з-за іх сандаль, якія яны насілі на босу нагу), у Італіі - як «браты». Статут ордэна прадпісваў дасканалую беднасць, пропаведзь, догляд за хворымі цялесна і душэўна, строгую паслухмянасць Папе.

Нараўне з дамініканцамі францысканцы ажыццяўлялі функцыі інквізіцыі, якая была заснавана ў XIII стагоддзі. Францысканцам была даручана інквізіцыя ў Венссене, Правансе, Фаркальке, Арлі, Эмбрэне, цэнтральнай Італіі, Далмаціі і Багеміі. У 1256 папства прадаставіла францысканцам права выкладаць у універсітэтах. Яны стварылі сваю сістэму багаслоўскай адукацыі, спарадзіўшы цэлую плеяду мысляроў Сярэднявечча і Рэнесанса. У перыяд Новага часу францысканцы актыўна займаліся місіянерскай і даследчай дзейнасцю, працуючы ў іспанскіх уладаннях ў Новым святле і ў краінах Усходу. На тэрыторыі Беларусі манастыры дадзенага ордэна функцыянавалі ў Гальшанах, Пінску, Наваградку.

У цяперашні час ордэн са сваімі адгалінаваннямі налічвае больш за 4500 манахаў і больш за мільён свецкіх: у Італіі, Іспаніі, Францыі, ФРГ, ЗША, Турцыі, Бразіліі, Парагваі, Беларусі і іншых краінах. Францысканцы кантралююць шэраг універсітэтаў, каледжаў, маюць свае выдавецтвы.