Воранава

Воранава - гарадскі пасёлак, цэнтр Вораноўскага раёна Гродзенскай вобласці. Воранава знаходзіцца на адлегласці 133 км ад абласнога цэнтра і ў 227 км ад г. Мінска паблізу беларуска-літоўскай мяжы. Праз Воранава праходзіць аўтамабільная дарога М11 (Вільнюс - Івацэвічы). У 1 км ад гарадскога пасёлка знаходзіцца чыгуначная станцыя на лініі Ліда-Вільнюс.

Воранава ўпершыню згадваецца ў 1536 г. пад назвай Балотнае. У XVI ст. тут знаходзіўся цэнтр каталіцкага прыходу, касцёл меў 5 сялянскіх двароў. Статус мястэчка Балотнае атрымала ў 1591 г.. Да канца XVII ст. ў населеным пункце знаходзіўся 61 двор, былі пабудаваны касцёл, карчма, бровар і пякарня. Напачатку XVII ст. Балотнае перайшло ў валоданне ваяводы Мсціслаўскага А. Е. Масевіча, які ў 1705 г. пабудаваў тут касцёл Святога Тадэвуша. У 1720-е Балотнае перайшло ў валоданне роду Сцыпіёнаў . Тым часам Юзэфаў Сцыпіёна перайменаваў населены пункт у Верэнова, у гонар сваёй жонкі Верэны Фірлей. З цягам часу назвы трансфармавалася ў Воранава. У 1735 г. Ян Сцыпіёна адкрыў тут школу і калегіум езуітаў, дзе выкладалі матэматыку, рыторыку, філасофію (у 1755 г. калегіум перавялі ў Ліду).

Пасля трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай у 1795 г. Воранава ўвайшло ў склад Расійскай імперыі. Паводле вынікаў перапісу 1897 г. ў мястэчку працавалі пошта, медычны прыёмны супакой, мануфактурны і 24 малочныя крамы, 5 гамарняў і 7 карчмоў. У Першую сусветную вайну з верасня 1915 да 5 студзеня 1919 г. Воранава знаходзілася пад акупацыяй нямецкіх войскаў. З 1919 па 1939 г. Воранава знаходзілася ў складзе Польшчы, а затым увайшло склад БССР і ў 1940 г. населены пункт атрымаў статус гарадскога пасёлка. Падчас Вялікай Айчыннай вайны з 23 чэрвеня 1941 да 11 ліпеня 1944 гг. населены пункт знаходзіўся пад нямецкай акупацыяй. Падчас акупацыі ў Воранава функцыянавала яўрэйскае гета.

На 1970 г. у пасёлку працавалі сярэдняя, музычная і спартыўная школы, школа-інтэрнат, 2 дашкольных установы, лякарня, 2 бібліятэкі, Дом культуры, кінатэатр, хлебакамбінат, малочны завод, камбінат бытавога абслугоўвання, раённае аб'яднанне «Сельгастэхніка», ПТВ механізавання сельскай гаспадаркі і іншыя. У 1986 г. пры школе-інтэрнаце пачаў працаваць краязнаўча-этнаграфічны музей, з 2004 г. пры сярэдняй школе - музей гісторыі Воранава.

Воранава багата на архітэктурныя помнікі і значныя славутасці, так што турыстам, якія прыехалі сюды, абавязкова будзе чым заняцца і на што паглядзець. У гарадскім мястэчку захаваліся асобныя пабудовы канца XIX - пачатка XX стст., у тым ліку асобна варта адзначыць будынак сінагогі пачатак XX ст. і хату аптэкара.

Сярод славутасцей Воранава асоба вылучаецца выкананы ў неагатычным стылі касцёл Божай Міласэрнасці, які быў пабудаваны ў перыяд з 1990 па 2002 гг. Іншым знакавым культавым храмам гарадскога пасёлка з'яўляецца царква Аляксандра Неўскага (1993 г.), якая да нядаўняга часу была адзіным праваслаўным храмам у раёне.

У маляўнічым парку сярод таполёў і ліп схавалася сядзіба Сцыпіёнаў (пачатак XX ст.), якая захавалася да нашых дзён. У Воранава захоўваюць памяць пра старонкі Вялікай Айчыннай вайны Помнік невядомаму салдату і абеліск 1834 ахвярам Халакоста.

У Воранава штогод праходзіць адкрыты абласны фестываль гульні «Карнавал весялосці», у якім прымаюць удзел народныя і ўзорныя тэатры гульні, дарослыя і дзіцячыя школы культарганізатараў, арганізатараў вольнага часу ўстаноў культуры і адукацыі вобласці.