Ляхавічы

Ляхавічы - адміністрацыйны цэнтр Ляхавіцкага раёна Брэсцкай вобласці. Горад размешчаны на рацэ Ведзьма ў 225 км ад г. Брэста, у 158 км ад г. Мінска і ў 20 км ад г. Баранавічы. Праз Ляхавічы праходзіць чыгунка Баранавічы - Лунінец. Таксама Ляхавічы злучаны аўтамабільнымі дарогамі з Баранавічамі, Нясвіжам і Клецкам.

Упершыню Ляхавічы згадваюцца ў XV стагоддзі ў сувязі з выдачай мясцоваму магнату каралеўскага привелея, яки дараваў права на трыманне ў мястэчку карчмы і правядзенне кірмашоў. У 1508 г. Ляхавічы ўвайшлі ў склад Навагрудскага ваяводства, а ў наступным годзе ваяводам мястэчка быў прызначаны бачны палітычны дзеяч Вялікага княства Літоўскага, магнат Альбрэхт Гаштольд. Той у сваю чаргу дазволіў свайму сыну Станіславу падарыць Ляхавічы сваёй маладой жонцы - Барбары Радзівіл. Пасля смерці першага мужа Барбара выйшла замуж за будучага караля Польшчы - Станіслава Аўгуста Панятоўскага, якому пасля смерці Барбары дастаўся фальварак, які ў наступстве стаў каралеўскай уласнасцю.

У 1569 г. Ляхавічы перайшлі да роду Хадкевічаў, якія валодалі мястэчкам каля 40 гадоў. Пры Яне Карале Хадкевічы ў 1590-х гг. ў Ляхавічах быў закладзены новы замак бастыённага тыпу. Збудаванне размясцілася на высокім левым беразе ракі Ведзьма. Крэпасць мела правільную прастакутную планіроўку з далёка выступаючымі вуглавымі бастыёнамі, па перыметры замак абгібаў водны роў шырынёй 20 метраў. Унутраны двор абараняў высокі насыпны вал, умацаваны цэглай і камнем. Усярэдзіне бастыёнаў ўзвышаліся цагляныя кавальеры. Унутры валоў размяшчаліся патэрны, якія дазвалялі гарнізону пераходзіць з месца на месца і якія служылі хованкамі ад сустрэчнага агню. Пры бастыёнах меліся казематы для боепрыпасаў. Уехаць у замак-крэпасць можна было праз водны роў па мосце, апошняя частка якога была пад'ёмнай. Пад'ёмны механізм меўся і на варотах - іх праём закрываўся магутнымі каменнымі кратамі. Вароты мелі прыгожую надбудову ў выглядзе вежы са шпілем.

Пасля смерці дачкі Яна Караля Хадкевіча Ганны ў 1635 г., была замужам за Янам Станіславам Сапегам, Ляхавічы канчаткова перайшлі да роду Сапегаў - аднаму з найбольш багатых і знатных магнацкіх родаў Вялікага Княства Літоўскага. На працягу XVII стагоддзя Ляхавіцкі замак неаднаразова падвяргаўся нападам і аблозе. У час руска-польскай вайны 1654-1667 гг. войскі А.Н.Трубецкога ў 1655 г. спалілі горад, але на аблогу замка не адважыліся. У 1660 г. крэпасць таксама не змог узяць рускі ваявода Іван Хаванскі. У 1706 г. у час Паўночнай вайны замак быў здадзены шведам і часткова разбураны.

У выніку другога падзелу Рэчы Паспалітай 1793 г. Ляхавічы ўвайшлі ў склад Расійскай імперыі. Актыўнае развіццё мястэчка пачалося ў 1870-я гг. у сувязі з будаўніцтвам у гэтых краях чыгункі Вільня - Пінск. У Ляхавічах было развіта лесанарыхтоўчая вытворчасць. З пачаткам Першай сусветнай вайны тэрыторыя Ляхавіцкага раёна стала зонай, па якой прайшла лінія фронту. Заходняя частка была акупаваная нямецкімі войскамі з 1915 г. У наступным годзе рускае войска распачала няўдалую спробу наступу, вядомую ў гісторыі як Баранавіцкая наступальная аперацыя Заходняга фронту. Нямецкая акупацыя працягвалася да восені 1918 г. Адразу пасля адступлення нямецкіх войскаў у Ляхавічы прыйшлі палякі. Па выніках Рыжскага мірнага дагавору 1921 г. паміж Польшчай і Савецкай Расіяй Заходняя Беларусь уваходзіла ў склад Другой Рэчы Паспалітай. Ляхавічы знаходзіліся ў складзе Польшчы да 1939 г., калі фашысцкая Германія развязала Другую Сусветную вайну. З восені 1939 г. Ляхавічы, як частка Заходняй Беларусі, увайшлі ў склад БССР. 15 студзеня 1940 г. быў створаны Ляхавіцкі раён. З пачаткам Вялікай Айчыннай вайны раён быў акупаваны нямецка-фашысцкімі захопнікамі з чэрвеня 1941 па 6 ліпеня 1944 г. Падчас вайны ў Ляхавічах было арганізавана габрэйскае гета, у якое зганялі людзей з Ляховіч і бліжэйшых вёсак.

Наведаць Ляхавічы можна па дарозе ў Баранавічы або Брэст. У Ляхавічах захаваўся будынак былога касцёла Святога Язэпа, пабудаванае ў 1907 г. Пасля перабудовы ў 1950 г. будынак касцёла пазбавіўся званіцы і некаторых іншых архітэктурных элементаў.
Сёння Ляхавічы - гэта сучасны прамысловы горад, у якім функцыянуюць установы адукацыі і культуры.