Талачын

Талачын - адміністрацыйны цэнтр Талачынскага раёна Віцебскай вобласці. Горад размешчаны на рацэ Друць у 56 км ад Оршы, у 128 км ад Віцебска, у 177 км ад Мінска і ў 124 км ад мяжы з Расійскай Федэрацыяй. Праз горад праходзяць чыгунка Мінск-Масква, а таксама аўтамабільныя дарогі Р19 Талачын-Крупкі, Р25 Віцебск-Талачын і Р26 Талачын-Круглае-Нежково. У 5 км ад горада праходзіць аўтамагістраль М1 Брэст-Масква.

Першае пісьмовае згадванне аб Талачыне адносіцца да 1433 г. У той час Талачын уваходзіў у склад Вялікага княства Літоўскага. На працягу некалькіх стагоддзяў горадам валодалі князі Друцкія, з канца XVI ст. - Сапегі, пасля - Сангушкі. У 1604 г. Львом Сапегам у Талачыне былі заснаваны касцёл, школа і лякарня. У выніку Першага падзелу Рэчы Паспалітай у 1772 г. мяжа паміж Каронай Польскай і Расіяй прайшла па рацэ Друць, тым самым падзяліўшы Талачын на дзве часткі. Усходняя частка мястэчка ўвайшла ў склад Расійскай імперыі і стала называцца Стары ці Рускі Талачын, заходняя засталася ў складзе Рэчы Паспалітай да 1793 г. і звалася Заречный або Новы Талачын.

Падчас вайны 1812 г. Талачын моцна пацярпеў ад ваенных дзеянняў. Вядома, што падчас адступлення Напалеона з Расіі французскі імператар прыбыў у Талачын 10 лістапада 1812 г. У 1871 г. у трох кіламетрах ад горада была адкрыта станцыя Смаленска-Брэсцкага ўчастка Маскоўска-Брэсцкай чыгункі. Па дадзеных Першага перапісу насельніцтва Расійскай імперыі 1897 г. у Талачыне пражывала каля 2500 жыхароў, 2000. з якіх былі габрэямі.

У лютым-кастрычніку 1918 г. Талачын быў заняты германскімі войскамі. У 1920 г. горад увайшоў у склад РСФСР, а ў 1924 г.- у склад БССР. У час Вялікай Айчыннай вайны ў перыяд з 8 ліпеня 1941 года па 26 чэрвеня 1944 г. Талачын быў акупаваны нямецка-фашысцкімі захопнікамі. Таксама падчас вайны нацысты арганізавалі ў горадзе гета, у якім было знішчана практычна ўсё яўрэйскае насельніцтва горада. Талачын быў вызвалены войскамі 3-га Беларускага фронту.

У пасляваенны час Талачын аднаўляўся і актыўна развіваўся. У 1955 г. яму быў прысвоены статус горада. Сёння ў Талачыне функцыянуе некалькі прамысловых прадпрыемстваў, выдаецца раённая газета «Наша Талачыншчына».

Наведаць Талачын можна па дарозе ў Оршу або Віцебск. У горадзе захаваўся комплекс манастыра базыльянаў - помнік архітэктуры эпохі позняга барока, пабудаваны ў 1769 г. на сродкі роду Сангушек. У цэнтры горада размешчаны стары і маляўнічы парк Юзефпол'е - упадабанае месца шпацыраў мясцовых жыхароў. Таксама ў Талачыне функцыянуе гісторыка-краязнаўчы музей экспазіцыя якога складаецца з некалькіх раздзелаў: прырода і гісторыя роднага краю, археалогія, этнаграфія, нумізматыка, фатаграфіі і фотадакументы.