Кобрын

Кобрын - адміністрацыйны цэнтр аднайменнага раёна, чацвёрты па велічыні насельніцтва горад у Брэсцкай вобласці. Кобрын знаходзіцца на захадзе Палесся і стаіць на берагах ракі Мухавец у месцы яе злучэння з Дняпроўска-Бугскім каналам. Горад размешчаны ў 46 км ад г. Брэста, у 124 км ад г. Пінска і ў 300 км ад сталіцы - г. Мінска. Адлегласць да мяжы з Рэспублікай Польшча складае 59 км, да мяжы з Украінай - 40 км. Праз Кобрын праходзіць некалькі буйных міжнародных аўтамагістраляў - М1 (Брэст - Масква), М12 (Кобрын - мяжа Украіны (Макраны)), а таксама рэспубліканская аўтамагістраль М10 (Кобрын - Гомель), якая злучае паміж сабой раённыя цэнтры Палесся. Акрамя таго, праз горад праходзяць рэспубліканскія дарогі Р2 (Стоўбцы - Кобрын) і Р102 (мяжа Польшчы - Высокае - Камянец - Кобрын).

Упершыню Кобрын згадваецца ў 1287 г. у духоўнай грамаце валынскага князя Уладзіміра Васількавіча. Да першай паловы XIV стагоддзя Кобрын знаходзіўся ў кіраванні валынскіх князёў, пакуль не ўвайшоў у склад Вялікага княства Літоўскага. У 1404-1519 гг. горад быў цэнтрам удзельнага Кобрынскага княства, якое знаходзіліся пад кіраваннем кобрынскай дынастыі князёў Гедымінавічаў. Па дадзеных археалагічных раскопак і гістарычных дадзеных на месцы заснавання горада існавалі драўляныя Верхні і Ніжні замкі. Усталяваць дакладныя даты іх пабудовы немагчыма, аднак па дадзеных рэвізіі 1597 г. вядома, што да таго часу збудаванні ўжо прыйшлі ў заняпад. Верхні замак быў абнесены каменнай сцяной са шмат'яруснымі драўлянымі вежамі, а Ніжні быў акружаны ровам і валам. Паміж сабой замкі злучаліся пад'ёмным мостам. Да нашага часу захаваліся толькі фрагменты рова.

Пасля таго, як род Кобрынскіх князёў абарваўся, княства было ператворана ў староства, якое з 1532 года ўваходзіць у Падляшскае ваяводства, а з 1566 года знаходзілася ў складзе Берасцейскага ваяводства. У 1596 г. Кобрын атрымаў Магдэбургскае права і герб, які ўяўляе сабой фігуры Панны Марыі і Святой Ганны на срэбраным полі.

У сярэдзіне XVII стагоддзя горад дастаткова моцна пацярпеў ад нападаў казацкіх атрадаў - ў 1648 г. Кобрын быў разрабаваны і амаль цалкам спалены. У выніку трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай у 1795 г. горад увайшоў у склад Расійскай імперыі, дзе стаў цэнтрам аднайменнага павета Гродзенскай губерні. З Кобрынам звязана адно з найбольш значных падзей вайны 1812 г. - летам рускае войска ўпершыню атрымала перамогу над атрадамі Напалеона. Пры гэтым горад зноў быў разбураны і спалены.

У 1915 г. Кобрын акупавалі нямецкія войскі, а ў 1919 г. у час Савецка-польскай вайны горад быў заняты польскім войскам. У перыяд з 1921 па 1939 гг. Кобрын уваходзіў у склад II Рэчы Паспалітай і быў цэнтрам павета ў складзе Палескага ваяводства. У верасні 1939 года ў горад увайшлі савецкія войскі і Кобрын, як і іншыя гарады Заходняй Беларусі, увайшоў у склад БССР. У міжваенны перыяд насельніцтва горада складала каля 15 000 чалавек, 70% з якіх былі габрэямі. Пасля прыходу і акупацыі горада нацыстамі (з 23 чэрвеня 1941 г.) усё яўрэйскае насельніцтва Кобрына было назганяна ў гета і знішчана ўжо да кастрычніка 1942 г. Ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў Кобрын быў вызвалены 20 ліпеня 1944 г.

На перыяд пасля заканчэння Вялікай Айчыннай вайны прыпадае найбольш бурнае развіццё горада: узводзяцца жылыя дамы, прадпрыемствы, аб'екты культуры, а таксама павялічваецца колькасць насельніцтва. У 1959 г. у горадзе пражывала каля 13 000 чалавек, а да 1970 г. - ужо каля 25 000 чалавек.

Кобрын валодае высокім турыстычным патэнцыялам: у горадзе захавалася нямала помнікаў гісторыі і культуры. Напрыклад Сабор Аляксандра Неўскага - помнік архітэктуры позняга класіцызму з элементамі рэтраспектыўна-рускага стылю, закладзены ў 1864 г. у гонар адмены прыгоннага права. Характэрна, што сабор пабудаваны на брацкай магіле рускіх салдат, якія загінулі ў час Кобрынскага бою 15 ліпеня 1812 года.
Выдатнымі ўзорамі ўнікальнага драўлянага дойлідства Палесся з'яўляюцца Петрапаўлаўская і Мікалаеўская цэрквы, узведзеныя ў пачатку ХХ і сярэдзіне XVIII стагоддзяў адпаведна.

Пасля ўваходжання горада ў склад Расійскай імперыі, Кобрын, па асабістым распараджэнні Кацярыны II, быў падараваны ва ўласнасць А.В. Суворава. Сам палкаводзец з 1797 па 1800 гг. пражываў у горадзе ў маёнтку «Кобрынскі ключ», дзе на сённяшні час размяшчаецца Кобрынскі ваенна-гістарычны музей ім. А.В.Суворава. Мемарыяльная экспазіцыя музея знаёміць з жыццём і ваеннай дзейнасцю палкаводца.

Акрамя архітэктурных славутасцяў горад можа прапанаваць адзін з самых новых і цікавых кірункаў у сферы турызму - экскурсіі на прамысловую вытворчасць. У Кобрыне функцыянуе Завод пластмасавых цацак «Палессе», наведванне якога будзе цікава не толькі дарослым, але і дзецям, якія змогуць даведацца, як іх любімыя машынкі і канструктары з нічым не прыкметных нарыхтовак ператвараюцца ў цікавыя і прыгожыя цацкі.
Аматары водных забаў і актыўнага баўлення часу па вартасці ацэняць Кобрынскі аквапарк у якім маюцца разнастайныя водныя горкі, фантаны і басейны, а таксама тры лазні - фінская, руская і турэцкая.

Сёння Кобрын - гэта сучасны горад, адміністрацыйны цэнтр раёна з вялікім патэнцыялам для развіцця.