Гісторыка-культурныя каштоўнасці Беларусі

Гісторыка-культурны патэнцыял Беларусі прадстаўлены аб'ектамі архітэктуры, горадабудаўніцтва, гісторыі, археалогіі, мастацтва, паркавымі комплексамі, музейнымі калекцыямі і кніжнымі зборамі. На сённяшні дзень у Дзяржаўны спіс гісторыка-культурных каштоўнасцяў Рэспублікі Беларусь унесены 4811 гісторыка-культурных каштоўнасцяў, у тым ліку 4694 матэрыяльных нерухомых гісторыка-культурных каштоўнасцяў, сярод іх - 1655 аб'ектаў архітэктуры, 1125 гісторыі, 1857 археалогіі, 57 мастацтва.

У адпаведнасці са сваімі ўласцівасцямі матэрыяльныя гісторыка-культурныя каштоўнасці, якія ўключаны ў Дзяржаўны спіс, падзяляюцца на чатыры катэгорыі:

«0» - гісторыка-культурныя каштоўнасці, уключаныя або прапанаваныя для ўключэння ў Спіс сусветнай спадчыны;

«1» - найбольш унікальныя гісторыка-культурныя мастацкія, эстэтычныя і дакументальныя каштоўнасці, якія уяўляюць міжнародны інтарэс;

«2» - выдатныя гісторыка-культурныя каштоўнасці, якія характарызуюць найбольш адметныя рысы гісторыка-культурнай спадчыны ўсёй рэспублікі;

«3» - гісторыка-культурныя каштоўнасці, якія характарызуюць адметныя рысы гісторыка-культурнай спадчыны гатэльных рэгіёнаў рэспублікі.

Пад «0» катэгорыяй у Дзяржаўным спісе адзначана 9 аб'ектаў. Гэта такія аб'екты як палацава-паркавы ансамбль і комплекс манастыра езуітаў у Нясвіжы, Барысаглебская (Каложская) царква ў Гродна, Аўгустоўскі канал, царква абарончага тыпу ў в.Сынковічы, Замкавы комплекс «Мір», Дуга мерыдыяна Струве (21 пункт) на тэрыторыі Брэсцкай вобласці, Камянецкая вежа, Спаса-Праабражэнская царква ў г. Полацку, палацава-паркавы ансамбль у Гомелі.

Да катэгорыі «1» аднесены 42 аб'екта. Сярод іх - гістарычныя цэнтры Мінска і Гродна, Брэсцкая крэпасць, комплекс езуіцкага калегіума ў Полацку, Чачэрская ратуша, Лідскі замак, фрагменты Навагрудскага замка і інш.

Да катэгорыі «2» аднесены 562 аб'екта. Сярод іх гістарычныя цэнтры Брэста, Пінска, Кобрына, Полацка, Троіцкі касцёл у в.Ішкалдзь, царква-крэпасць у в.Мураванка, Сафійскі сабор у Полацку, касцёл Іаана Хрысціцеля ў в.Камаі і многія іншыя.

Самыя значныя аб'екты аховы ад Рэспублікі Беларусь уключаны ў Спіс сусветнай культурнай і прыроднай спадчыны ЮНЕСКА . Гэта - замкавы комплекс «Мір» у Гродзенскай вобласці, архітэктурна-культурны комплекс рэзідэнцыі Радзівілаў у Нясвіжы Мінскай вобласці, два трансгранічных аб'екта - Белавежская пушча і «Дуга Струве». Для занясення ў спіс таксама рыхтуецца сумесна з Рэспублікай Польшча дасье «Аўгустоўскі канал - твор чалавека і прыроды», збіраецца матэрыял па іншых знакавых аб'ектах спадчыны вышэйшай катэгорыі каштоўнасці.