Беларускі дзяржаўны музей гісторыі Вялікай Айчыннай вайны

Беларускі дзяржаўны музей гісторыі Вялікай Айчыннай вайны быў заснаваны ў 1943 годзе. 30 Верасень 1943 г. Бюро ЦК КП(б)Б заслухала пытанне «Аб стварэнні музея па гісторыі барацьбы беларускага народа з нямецка-фашысцкімі акупантамі ў Вялікую Айчынную вайну», пасля чаго і была прынята пастанова ЦК КП(б)Б «стварыць музей па гісторыі барацьбы беларускага народа з нямецка-фашысцкімі акупантамі ў Вялікую Айчынную вайну», часова арганізаваўшы яго ў будынку Дзяржаўнага гістарычнага музея Масквы, на базе выставы «Беларусь жыве, Беларусь змагаецца ...». 22 кастрычніка 1944 г. музей адчыніў свае дзверы перад наведвальнікамі ў вызваленым горадзе Мінску, у адным з будынкаў, які захаваўся - Доме прафсаюзаў на плошчы Свабоды. Распараджэннем Міністэрства культуры БССР ад 15 студзеня 1966 г. музей быў перамешчаны ў ізноў пабудаваны будынак па Ленінскім праспекце 25а (цяпер праспект Незалежнасці). У музеі функцыянуюць 17 пастаянных экспазіцый. Колькасць часовых экспазіцый - не менш за 2, колькасць перасоўных выстаў - 13 ("Дзяцінства, апаленае вайной", "Героі Міншчыны", "Патрыятычнае служэнне Праваслаўнай царквы", "Пачатак", "Ні кроку назад!", "Вялікая Перамога: вызваленне Еўропы", "Музей і час", "Афганістан", "Беларусь партызанская", "Дзеці вайны", "Яны былі першымі", "Ваенныя фінансісты на службе Айчыне", "Беларусь жыве, Беларусь змагаецца"). Агульная колькасць музейных прадметаў складае 143 247, з іх асноўнага фонду 106 884, навукова-дапаможнага 36 363. У музеі маецца сувенірная прадукцыя: магніты, сувенірныя гурткі, сувенірныя шклянкі, DVD дыскі, CD дыскі, сувенірныя талеркі, буклеты, сувенірныя кнігі.

Музей узнагароджаны Дыпломам Міністэрства інфармацыі Рэспублікі Беларусь - выстава «Беларуская журналістыка ваенных гадоў" (у рамках 13-й міжнароднай выставы "СМІ Беларусі", 2009 г.); Дыпломам "За значны ўклад у захаванне і прапаганду гісторыка-культурнай спадчыны народаў-пераможцаў у Вялікай Айчыннай вайне і ўкараненне сучасных тэхналогій у праектаванні экспазіцый музея" (на 12-м Усерасійскім музейным фестывалі "Інтэрмузей-2010", г. Масква); Дыпломам за другое месца ў намінацыі "Прастора культуры - прастора даверу" - выстава "Беларусь у гады Вялікай Айчыннай вайны" (у рамках фэсту "Інтэрмузей 2011", г. Масква); Дыпломам за першае месца ў намінацыі "Лепшае навуковае праектаванне экспазіцыі" на конкурсе "Музеі Беларусі - трэцяму тысячагоддзю" (у рамках першага нацыянальнага форуму "Музеі Беларусі", г. Гродна, 2012 г.).

Навукова-даследчая дзейнасць праводзіцца ў музеі з мэтай стварэння навукова абгрунтаваных экспазіцый, выстаў і мультымедыйных прэзентацый на аснове вывучэння матэрыялаў фондаў музея, архіваў, бібліятэк, а пры неабходнасці - іншых профільных музеяў, а таксама на аснове матэрыялаў навуковых экспедыцый. Навуковымі даследаваннямі займаюцца: навукова-даследчы аддзел фондавай работы, экспазіцыйны і навукова-асветніцкі аддзелы. У аснове даследаванняў ляжыць вывучэнне фондавых калекцый музея. Вынікам з'яўляюцца навуковыя даведкі, змест якіх дазваляе папоўніць прабелы ў асобных пытаннях, раскрыць музейныя і гістарычныя праблемы ў працы над экспазіцыяй і з наведвальнікамі музея ў межах тэматыкі музея. З моманту адкрыцця музея - 22 кастрычніка 1944 г. - навуковымі супрацоўнікамі музея напісана каля 500 навуковых даведак на тэмы акупацыі Беларусі, партызанскага руху, франтавой гісторыі і гісторыі стварэння музея. Навуковыя даведкі носяць як агульны, пазнавальны характар, напрыклад: "Вайсковыя спецыяльнасці партызан", так і палемічны характар: навуковая даведка "Гастэла і Маслаў: невядомае пра вядомае", напісаная ў сувязі са з'яўленнем новых дакументаў і фактаў. Навуковыя агляды фондавых калекцый таксама знаходзяць адлюстраванне ў навуковых распрацоўках: "Вайсковыя грошы Другой сусветнай вайны", "Плакаты Вялікай Айчыннай вайны", "Савецкае і нямецкае абмундзіраванне ў фондах Беларускага дзяржаўнага музея гісторыі Вялікай Айчыннай вайны" і іншыя. Навуковыя даследаванні праводзяцца і ў мэтах падрыхтоўкі выданняў, выступаў у СМІ, кваліфікаваных экскурсій, лекцый, метадычных распрацовак і мультымедыйных прэзентацый, якія набываюць усё больш шырокія формы падчас правядзення лекцый і выступленняў на канферэнцыях. Створана больш за 150 мультымедыйных прэзентацый, найбольш папулярнымі з іх з'яўляюцца: "Баявыя ўзнагароды СССР і Германіі", "Зброя Перамогі", "Гэтая Нядзецкаяя вайна", "Героі Міншчыны", "Палітра памяці", "Афганістан ..." і іншыя. У апошнія гады навукова-даследчая праца накіравана на стварэнне новай экспазіцыі музея і яе навуковай абгрунтаванасці. Так, у новай экспазіцыі будзе ўсталявана дыярама, выкананая Студыяй ваенных мастакоў ім. М.Б. Грэкава (г.Масква) "Абарона Мінска 26 - 28 чэрвеня 1941 г.", дзе будзе прадстаўлены важнейшы эпізод абароны - баі ў раёне Заслаўя. Навуковая даведка па гэтай тэме складзена і па падзеях, і па прадстаўленых матэрыялах. Навуковыя даведкі музея адрозніваюцца багатай музейнай крыніцазнаўчай базай. Даследаваны далёка не ўсе фондавыя калекцыі, якія ў будучыні стануць базай для іншых навуковых распрацовак.

Заўвага: у сераду і нядзелю каса музея працуе з 11:00 да 18:00, экспазіцыя - з 11:00 да 19:00.