Мохаўскі курганны могільнік

Мохаўскі археалагічны комплекс – археалагічны помнік X—XI стагоддзяў, размешчаны ў Лоеўскім раёне Гомельскай вобласці, Беларусь. Ён знаходзіцца побач з вёскай Мохаў, прыкладна за 8 км на поўнач ад Лоева, на правым беразе Дняпра, недалёка ад вусця ракі Сож. Комплекс уключае мысовае гарадзішча, селішча і курганны могільнік.

Гісторыя даследаванняў

Упершыню могільнік быў выяўлены і даследаваны ў 1890 годзе В. З. Завітневічам, які зафіксаваў у гэтым раёне больш за 600 насыпаў і правёў раскопкі 26 курганоў. З 2003 года вывучэннем Мохаўскага комплексу займаецца археалагічная экспедыцыя пад кіраўніцтвам А. А. Макушнікава. У ходзе даследаванняў было раскопана больш за 20 курганоў, а таксама часткова вывучаны гарадзішча і селішча.

Мохаўскі могільнік разам з гарадзішчам і селішчам уваходзіць у склад комплексу археалагічных помнікаў, якія адносяцца да перыяду станаўлення Старажытнарускай дзяржавы на паўднёвым усходзе Беларусі. Агульная плошча аб'екта складае каля 25 га. Напрыканцы XIX стагоддзя тут было налічана больш за 600 курганных насыпаў, з якіх да нашых дзён захавалася звыш 300.
Пахавальны абрад могільніка адрозніваецца значнай разнастайнасцю. Да 38 % пахаванняў складаюць крэмацыі. Сярод інгумацыйных пахаванняў зафіксаваны як традыцыйная для рэгіёна заходняя арыентацыя памерлых, так і ўсходняя і паўночная (характэрная для фіна-ўгорскіх народаў). Большасць пахаванняў датуюцца другой паловай X — першай паловай XI стагоддзя.
У матэрыялах, знойдзеных на могільніку, выразна прасочваюцца паўночныя ўплывы. У шэрагу курганоў выяўлены каменныя абкладкі, характэрныя для Паўночнай Еўропы і Скандынавіі. Сярод артэфактаў сустракаюцца прадметы крывічскага, балцкага і прыбалтыйска-фінскага паходжання, а таксама элементы ўзбраення (сякеры, дзіды) і знаходкі, характэрныя для гандлёва-рамесных цэнтраў і дружыннай культуры (вагі, гірачкі, поясныя бляшкі). Пры гэтым сляды культуры мясцовых радзімічаў і дрыгавічоў практычна адсутнічаюць.