Палац «Баторыеўка»

Баторыеўка - помнік архітэктуры італьянскага рэнесансу, пабудавана па распараджэнні караля Рэчы паспалітай Стэфана Баторыя ва 2-й пал. XVI стагоддзя.

У 1579 году Стэфан Баторый прыехаў у Гродна ўпершыню – тут праходзіла паседжанне сената, на якім абмяркоўваўся ўклад Рэчы Паспалітай ў Лівонскую вайну. Каралю так спадабаўся горад, што ён вырашыў ператварыць яго ў асабістую сталіцу. Захапляючыся адукаванасцю манахаў ордэна езуітаў, кароль запрасіў іх у Гродна і адвёў пад будаўніцтва касцёла і калегіума самае бачнае месца на рынкавым пляцы. Усходнюю частку гродненскага рынка занялі манастыр і касцёл езуітаў, а таксама будынак палаца, які ў народзе цяпер завуць Баторыеўка.

Асноўны будынак быў 2-павярховым, з вялікім другім паверхам-залом, які асвятляўся побач высокіх вокнаў. А крыло будынка, арыентаванае да касцёла езуітаў, мела тры паверху. Менавіта ў гэтым будынку праходзілі гродненскія сеймы Рэчы Паспалітай, а таксама прымаліся замежныя амбасадары.

Менавіта ў гэтым палацы 12 снежня 1586 года і сканаў кароль Стэфан Баторыя, які атрымаў у народзе мянушку «Жалезны» з-за свайго дужага здароўя. Дагэтуль застаецца загадкай, што стала чыннікам яго смерці. Адной з версій была атрута. На трэці дзень пасля смерці Баторыя, для дазволу спрэчкі прыдворных лекараў П. Сімоні і Н. Бучэла пра прычыну смерці караля, цырульнік Я. Зігуліц ускрыў і забальзамаваў яго цела. Гэта было першае анатамічнае выкрыццё цела на тэрыторыі Еўропы.

У далейшым будынак дварца выкарыстоўваўся як каралеўская рэзідэнцыя, але з пач. XVIII ст. яно вядома ўжо як палац Сапегаў. У 1832 будынак перабудаваны. Пасля пажару 1885 выгляд і планоўка Баторыеўкі ізноў былі значна зменены, яго асноўны аб'ём таксама стаў 3-павярховым. Напачатку XX ст. у будынку знаходзіліся цэнтральная гасцініца і прыватная гімназія К. Баркоўскай. Сёння з-за шматразовых рэканструкцый гэту пабудову можна прыняць за звычайную савецкую хату 50-х гадоў. У наш час тут знаходзіцца кафедра звычайнай анатоміі Гродненскага дзяржаўнага медыцынскага ніверсітэта.

раскрыць увесь тэкст