Помнік савецкім воінам Другой сусветнай вайны ў г. Гродна

Помнік воінам-вызваліцелям — легендарны танк Т-34-85, усталяваны на Савецкай плошчы ў Гродне, з'яўляецца адной з галоўных славутасцяў горада. Гэты помнік прысвечаны воінам 2-га і 3-га Беларускіх франтоў, якія вызвалілі Гродна ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў 16 ліпеня 1944 года.

Гісторыя ўсталявання помніка

Помнік-танк быў усталяваны 23 лютага 1968 года на месцы былога сквера ў цэнтры горада. Праект распрацаваў архітэктар Г. Федасенка. Танк з бартавым нумарам «200» размешчаны на масіўным пастаменце, на якім выгравіраваны надпіс, прысвечаны савецкім воінам-вызваліцелям. Агульная вышыня манумента складае 6 метраў.

Рэканструкцыя Савецкай плошчы

У 2005 годзе Савецкую плошчу пачалі рэканструяваць, сквер быў заменены малымі архітэктурнымі формамі. Устаў пытанне аб пераносе помніка ў парк баявой тэхнікі каля Кургана Славы. Дэпутаты гарадскога савета кансультаваліся з ветэранамі Вялікай Айчыннай вайны, якія не выказвалі пярэчанняў супраць пераносу. Аднак рашэнне было перагледжана, і танк Т-34 застаўся на сваім гістарычным месцы.

Загадка зніклай фары

У 2016 годзе адзін з жыхароў горада заявіў у міліцыю аб крадзяжы элемента помніка — левай супрацьтуманнай фары. Гэтая дэталь мае калекцыйную каштоўнасць, паколькі яе цяжка знайсці. Па адной з версій, фару знялі для рэстаўрацыі, але афіцыйнага пацвярджэння гэтаму няма. Сёння танк застаецца без свайго «левага вока».

Гістарычныя неадпаведнасці

Ваенныя гісторыкі сцвярджаюць, што усталяваны на пастаменце танк не ўдзельнічаў у баях за Гродна. Гэтая мадэль Т-34-85 пачала выпускацца толькі ў 1946 годзе, ужо пасля вайны. Акрамя таго, пры вызваленні горада танкі не выкарыстоўваліся, а нумар «200» на вежы, паводле даследчыкаў, не мог існаваць. Загадкай застаецца паходжанне сямі чырвоных зорак на корпусе танка, якія азначаюць знішчаныя варожыя машыны.

Экскурсіі да помніка-танка Т-34

Нягледзячы на ​​спрэчкі вакол гістарычнай дакладнасці, танк Т-34-85 застаецца адным з сімвалаў Гродна. Гэта месца прыцягвае турыстаў, якія цікавяцца ваеннай гісторыяй і гераічным мінулым горада. Экскурсіі па Гродне часта ўключаюць наведванне гэтага помніка, дазваляючы акунуцца ў атмасферу вялікіх падзей 1944 года.