Помнік Пятру Мсціслаўцу

Помнік Пятру Мсціслаўцу на плошчы Пятра Мсціслаўца — адна з галоўных славутасцяў Мсціслаўля, Магілёўскай вобласці. Гэты манумент прысвечаны беларускаму першадрукару, паплечніку Івана Фёдарава — Пятру Цімафеевічу Мсціслаўцу, які нарадзіўся ў гэтым горадзе. Помнік стаў знакавым месцам, якое прыцягвае турыстаў і аматараў гісторыі кнігадрукавання.

Гістарычная роля Пятра Мсціслаўца

Пётр Мсціславец унёс значны ўклад у развіццё кнігадрукавання на тэрыторыі Усходняй Еўропы. Разам з Іванам Фёдаравым ён заснаваў першую рускую друкарню ў Маскве. У 1564 годзе яны надрукавалі «Дзеянні і Пасланні Апостальскія» («Апостал») — першую друкаваную кнігу на рускай мове. У наступныя гады Пётр Мсціславец выдаў «Часаслоў» (1565) і «Псалтыр» (1567), якія адыгралі важную ролю ў распаўсюджанні граматнасці.

Адкрыццё помніка

Помнік Пятру Мсціслаўцу быў усталяваны ў 2001 годзе і ўрачыста адкрыты 2 верасня падчас святкавання Дня беларускага пісьменства. Манумент размешчаны на цэнтральнай плошчы горада, насупраць будынка Мсціслаўскага раённага выканаўчага камітэта. Аўтарамі помніка сталі вядомыя беларускія скульптары Аляксандр Ботвінёнак і Аляксандр Чыгрын, а таксама архітэктар Юрый Казакоў.

Апісанне помніка

Помнік выкананы ў бронзе і дасягае трохметровай вышыні. Ён адлюстроўвае Пятра Мсціслаўца ў поўны рост, у сталым узросце. У левай руцэ ён трымае разгорнутую кнігу, а правая рука абапіраецца на друкарскі прэс. Дэталі кампазіцыі падкрэсліваюць значнасць кнігадрукавання: пазалочаныя старонкі кнігі і краі адзення сімвалізуюць святло ведаў. На гранітным пастаменце выгравіраваны надпіс на беларускай мове — «ПЕТР МСЦІСЛАВЕЦ».

Другі помнік першадрукару ў Мсціславе

Цікава, што гэты помнік стаў другім манументам, прысвечаным Пятру Мсціслаўцу ў Мсціславе. Першы помнік быў усталяваны ў 1986 годзе і знаходзіцца насупраць езуіцкага касцёла. Яго аўтарам стаў скульптар Мікалай Маліноўскі. Такім чынам, горад ушанаваў свайго знакамітага ўраджэнца, які адыграў важную ролю ў развіцці славянскага кнігадрукавання.

Акты вандалізму

На жаль, помнік Пятру Мсціслаўцу неаднаразова пацярпеў ад актаў вандалізму. Спачатку была скрадзеная надпіс «Петр» вагой каля 5 кілаграмаў, аднак яе атрымалася знайсці паблізу. Пазней знікла надпіс «Мсціславец», якая важыла каля 10 кілаграмаў. Мяркуецца, што зламыснікі прынялі чыгунныя элементы, пафарбаваныя бронзавай фарбай, за сапраўдную бронзу.