Шчучынскі касцёл Святой Тэрэзы

Касцёл Святой Тэрэзы ў Шчучыне — адна з найважнейшых архітэктурных і духоўных славутасцяў заходняй Беларусі. Гэты каталіцкі храм, пабудаваны ў стылі класіцызму, уваходзіць у ансамбль былога кляштара ордэна піяраў і ўяўляе значную цікавасць як для даследчыкаў гісторыі і архітэктуры, так і для звычайных падарожнікаў. Ён прыцягвае ўвагу сваёй строгай, манументальнай архітэктурай, напоўненай унутранай гармоніяй, а таксама сваёй няпростай лёсам, цесна звязаным з бурнымі падзеямі XIX і XX стагоддзяў. Сёння касцёл працягвае выконваць рэлігійныя функцыі і ўключаны ў маршруты папулярных экскурсій па Беларусі. Турысты могуць не толькі палюбавацца вонкавым выглядам і ўнутраным убранствам храма, але і даведацца цікавыя гістарычныя факты, звязаныя з дзейнасцю піяраў у гэтым рэгіёне. Касцёл Святой Тэрэзы часта наведваюць у межах экскурсіі з Мінска, а таксама як частку больш шырокіх тураў па Гродзенскай вобласці. Забраніраваць экскурсію з аглядам гэтай святыні можна на турыстычным партале ekskursii.by.

Гісторыя стварэння

Гісторыя касцёла Святой Тэрэзы ў Шчучыне пачынаецца ў першай чвэрці XIX стагоддзя. Яго будаўніцтва вялося ў 1826–1829 гадах па ініцыятыве і на сродкі князя Канстанціна Друцкага-Любецкага — прадстаўніка знакамітага магнацкага роду, які актыўна падтрымліваў каталіцкі касцёл і дзейнасць ордэна піяраў. Піяры, або ордэн пабожных школ, выдзяляліся сваёй асветніцкай місіяй: яны займаліся адукацыяй моладзі, асабліва шляхецкага паходжання, і стваралі пры кляштарах школы і бібліятэкі.

Адразу пасля заканчэння будаўніцтва храм стаў важным духоўным і адукацыйным цэнтрам Шчучына. Аднак неўзабаве яго чакала першае сур’ёзнае выпрабаванне. Пасля падаўлення Лістападаўскага паўстання 1830–1831 гадоў, накіраванага супраць улады Расійскай імперыі, пачаліся масавыя рэпрэсіі. У 1832 годзе касцёл быў зачынены, а дзейнасць кляштара спынена. Будынак доўгі час стаяў без прызначэння, падвяргаючыся разбурэнням і страце царкоўнай маёмасці.

Новая старонка ў гісторыі касцёла адкрылася пасля заканчэння Першай сусветнай вайны. Шчучын апынуўся ў складзе міжваеннай Польшчы, і храм быў вернуты ордэну піяраў. Рэлігійнае жыццё адрадзілася, і касцёл зноў стаў духоўным цэнтрам для мясцовых католікаў. Аднак у 1962 годзе ўлады Савецкага Саюза зноў зачынілі храм. Яго маёмасць была канфіскавана і вывезена ў бліжэйшы Ішчалянскі касцёл Прасвятой Тройцы, а само памяшканне прыйшло ў заняпад.

Толькі з пачаткам перабудовы, у канцы 1980-х гадоў, стала магчымым адраджэнне святынь. У 1988–1989 гадах была праведзена маштабная рэстаўрацыя касцёла, пасля чаго ён быў перададзены вернікам. З гэтага моманту храм зноў адкрыў свае дзверы для прыхаджан.

Архітэктура і духоўнае жыццё

Касцёл Святой Тэрэзы ўяўляе сабой цаглянае збудаванне, вытрыманае ў строгіх формах класіцызму. Асноўнай асаблівасцю архітэктурнай кампазіцыі з'яўляецца выцягнутая крыжова-купальная структура — тыповая для еўрапейскага храмавога дойлідства XVIII–XIX стагоддзяў. Фасады ўпрыгожаны стрыманымі дэкаратыўнымі элементамі, што падкрэсліваюць строгую сіметрыю і прапорцыі будынка. Адсутнасць вычварнага дэкору кампенсуецца выразнай геаметрыяй аб'ёмаў, дзякуючы чаму будынак стварае ўражанне манументальнага і адначасова вытанчанага збудавання.

Унутранае аздабленне храма таксама вытрымана ў духу класіцызму — яно ўрачыстае, але не перагружанае. Тут пануе атмасфера засяроджанасці і спакою, што спрыяе духоўнаму разважанню і малітве.

З моманту вяртання вернікам касцёл Святой Тэрэзы зноў стаў дзейным храмам. Тут адбываюцца рэгулярныя набажэнствы, каталіцкія святы, сакрамэнты хросту, шлюбу і споведзі. Таксама храм удзельнічае ў арганізацыі парафіяльных мерапрыемстваў, праводзіць паломніцтвы і духоўныя сустрэчы. Шчучынская святыня застаецца жывым духоўным цэнтрам, важным не толькі для мясцовых католікаў, але і для ўсіх, хто цікавіцца рэлігійнай культурай Беларусі.

Экскурсіі з аглядам касцёла

Касцёл Святой Тэрэзы — адна з яскравых кропак на карце экскурсійных маршрутаў па Гродзенскай вобласці. Ён уваходзіць у спіс аб’ектаў, якія наведваюцца падчас экскурсіі з Мінска, а таксама ў рамках больш шырокіх тураў па Заходняй Беларусі. Агляд касцёла дазваляе турыстам не толькі палюбавацца архітэктурнай прыгажосцю будынка, але і атрымаць глыбокае прадстаўленне аб каталіцкай традыцыі, гісторыі манаства і лёсе рэлігійных аб’ектаў у перыяд Расійскай імперыі, Польскай Рэспублікі і Савецкага Саюза.

Шматлікія экскурсіі па Беларусі уключаюць наведванне Шчучына з абавязковым знаёмствам з гэтым храмам. Гэта можа быць як асобная экскурсія, прысвечаная рэлігійным помнікам, так і частка камбінаванага маршруту. Забраніраваць экскурсію з аглядам касцёла Святой Тэрэзы можна на спецыялізаваным партале ekskursii.by. Такія паездкі дапамагаюць па-новаму зірнуць на культурную і духоўную спадчыну краіны, даведацца больш пра яе гісторыю і архітэктуру, а таксама проста атрымаць асалоду ад падарожжа ў прыгожае і спакойнае месца.