Гарадішча жалезнага века

Тып: Археалагічныя помнікі Дата ўтварэння: 4 стагоддзе Статус: Регіянальнага значэння Баранавіцкі раён, г.п. Гарадзішча

Гарадзішча жалезнага веку – гэта адзін з найбольш загадкавых археалагічных помнікаў Беларусі, размешчаны ў 0,8 км на захад ад пасёлка Гарадзішча, ва ўрочышчы Гарадок, на беразе ракі Сервеч. Гэта старажытнае ўмацаванае паселішча ўяўляе сабой падоўжаны пагорак, акружаны ровам і валамі, якія сведчаць аб развітай абарончай сістэме. Першапачатковае будаўніцтва адносіцца да II–IV стагоддзяў, а ў XI–XIII стагоддзях яно падвяргалася значным абнаўленням. Некаторыя даследчыкі лічаць, што тут магла знаходзіцца легендарная Ворута – рэзідэнцыя першага літоўскага князя Міндоўга.

Сёння гэтае месца з'яўляецца унікальным археалагічным аб'ектам, які прыцягвае ўвагу як вучоных, так і аматараў гісторыі. Валы і рвы, што захаваліся да нашых дзён, дазваляюць уявіць, як выглядала старажытнае ўмацаванне. Гарадзішча ахутана таямніцамі і гіпотэзамі, а яго магчымая сувязь з Міндоўгам робіць яго асабліва цікавым для даследчыкаў мінулага Вялікага Княства Літоўскага.

Гісторыя стварэння

Гарадзішча жалезнага веку было пабудавана ў перыяд ранняга феадалізму і, верагодна, служыла абарончым і адміністрацыйным цэнтрам. Яго ўмацаванні ўключалі драўляныя сцены, частакол, магутныя валы і рвы. Першыя паселішчы на гэтым месцы з’явіліся яшчэ ў II–IV стагоддзях, але асаблівага росквіту ўмацаванне дасягнула ў XI–XIII стагоддзях, калі яно магло стаць важным цэнтрам ранняй літоўскай дзяржаўнасці.

Адной з самых цікавых гіпотэз, звязаных з гэтым гарадзішчам, з'яўляецца здагадка аб яго прыналежнасці да Міндоўга – першага князя Літвы. У хроніках згадваецца горад Ворута, у якім знаходзіўся яго замак. Гісторык Уладзімір Пашута адным з першых выказаў гіпотэзу, што менавіта тут магла размяшчацца Ворута. Аднак гэтая тэорыя застаецца спрэчнай: праціўнікі сцвярджаюць, што ад Літвы Аўкштайцкай да зямель Навагрудка занадта вялікая адлегласць.

Сучасны стан

Сёння Гарадзішча жалезнага веку – гэта найкаштоўнейшы археалагічны помнік, які застаецца прадметам даследаванняў і дыскусій. Умацаванні, валы і рвы, што захаваліся да нашага часу, дазваляюць уявіць, як выглядала абарончая сістэма старажытнага паселішча. Падчас археалагічных раскопак тут былі выяўлены рэшткі керамікі, прадметы побыту і фрагменты драўляных пабудоў, што пацвярджае існаванне развітай гарадской структуры.

Хоць раскопкі праводзіліся не ў поўным аб’ёме, нават існуючыя знаходкі дазваляюць меркаваць, што гэтае месца адыгрывала важную ролю ў гісторыі сярэднявечнай Літвы. Магчыма, у будучыні новыя даследаванні дапамогуць разгадаць таямніцу гэтага старажытнага паселішча. На дадзены момант Гарадзішча застаецца месцам, якое прыцягвае як вучоных, так і турыстаў, зацікаўленых гісторыяй.

Экскурсіі з аглядам гарадзішча

Аматары гісторыі і археалогіі могуць забраніраваць экскурсію з аглядам гарадзішча, каб асабіста ўбачыць гэтае загадкавае месца. Экскурсіі па Беларусі уключаюць наведванне гарадзішча, дзе можна агледзець старажытныя ўмацаванні, уявіць сабе, як выглядала паселішча, і даведацца пра гіпотэзы, звязаныя з легендарнай Ворута.

З Мінска арганізуюцца экскурсіі, падчас якіх вопытныя гіды распавядаюць пра магчымую сувязь гэтага месца з першым літоўскім князем Міндоўгам. Турысты змогуць прайсціся па старажытным пагорку, убачыць захаваныя элементы фартэфікацыі і даведацца пра вынікі археалагічных даследаванняў.

Гарадзішча жалезнага веку – гэта унікальнае месца, дзе пераплятаюцца факты і легенды, а шматвяковая гісторыя ажывае перад вачыма. Калі вас цікавіць старажытная гісторыя, то экскурсія з Мінска стане выдатным спосабам дакрануцца да таямніц мінулага.

Размяшчэнне на карце - Гарадішча жалезнага века

Адрас Баранавіцкі раён, г.п. Гарадзішча GPS Google: 53.32325′ N, 25.987858′ E