Будслаўскі касцёл Ушэсця Дзевы Марыі

Будславский касцёл - помнік архітэктуры позняга барока. Пабудаваны ў 1767-83 гадах як бернардынскі. Па легендзе, касцёл у Будскай пушчы паўстаў у сувязі з цудоўнай з”явай тут у 1588 годзе Найсвяцейшай Панны Марыі, апісаным у хроніцы бернардынскага летапісца Томаша Дыгоня.

У касцёле захоўваецца напісаны ў 1598 г. абраз Божай маці, падораны папай рымскім Кліментам XVIII. Штуршком да зараджэння паломніцкіх традыцый у Будславе стала выйсце ў свят ў 1650 годзе кнігі плябана мясцовага манастыра Элеўтэра Зеляевіча з доўгім і падрабязным спісам цудаў, якія адбыліся ў Будзе пасля з”яўлення ў тутэйшым касцёле папскага абраза.

У 1858 годзе па загадзе Аляксандра ІІ быў зачынены манастыр бернардынцаў у Вільні. Тая ж доля спасцігла і тутэйшы манастыр. Рытуал правядзення будслаўскіх храмавых святаў, натхняльнікамі якіх былі віленскія манахі, паступова страчвае сваю аўтэнтычнасць, спрашчаецца. Змаўкае і будслаўскай харавое спевы бернардынскі манахаў, якое было візітнай карткай штогадовых летніх «фэстаў».

Яшчэ адзін цяжкі крызіс абвальваецца на касцёл у 1939 годзе, пасля вядомага «ўз”яднання». Пачынаецца адлік шматгадовай «паўпадпольны» фазы існавання касцёла з начнымі шлюбамi і хрышчэннямi, з таемнымі паломніцтвамi і споведзямi на касцельных могілках. Будслаўскія старажылы расказваюць, што нярэдка ў тыя гады былі выпадкі, калі мясцовыя ўлады на час традыцыйнага ліпеньскага храмавага свята ў гонар іконы Божай Маці Будслаўскай адбіралі ў вартаўніка ключы ад касцёла, і людзі маліліся проста перад зачыненымі дзвярамі. Разам з тым варта адзначыць, што касцёл ніколі не выкарыстоўваўся для атэістычных мэтаў.

Улічваючы гісторыю і роля храма ў жыцці беларускіх каталікоў, пап рымскі Іяан Павел II у 1994 годзе прысвоіў касцёлу ў Будславе тытул ”базіліка малая”, падкрэсліваючы гэтым адмысловы ранг храма.

На фэсты ў будслаўскім касцёле ўсю ноч служаць імшы, не змаўкае спеў паломнікаў. Шматтысячны натоўп на прасторным лузе каля ракі паўтарае следам за манахамі словы песні, напісанай заснавальнікам ордэна бернардынцаў Францыскам Асізскім амаль 800 гадоў таму назад. Цяпер штогод, па традыцыі ў апоўначы 2 ліпеня, ад свечкі, якая стаіць перад абразом Маці Божай Будслаўскай, свае свечкі запальваюць усе паломнікі. раскрыць увесь тэкст