Царква Святой Тройцы ў в. Вялікая Сваротва

Царква Святой Тройцы ў в. Вялікая Сваротва - унікальны помнік архітэктуры класіцызму, які не мае аналагаў ні ў Беларусі, ні ў Еўропе.

Першапачаткова гэта была драўляная ўніяцкая царква, пабудаваная ў 1747 г. Скарбавым пісарам Вялікага княства Літоўскага Мікалаем Аўсяным. Трохкутны ў плане храм меў ўваходы з кожнага з 3 бакоў. Па кутах былі зробленыя сакрыстыі, што надавала асноўнаму памяшканню шасцігранную форму плана. Шатровы гонтавы дах завяршаўся невялікі вежай, па кутах даху стаялі тры маленькія вежкі. Трохкутны, упрыгожаны разьбой і пазалотай, алтар займаў цэнтр залы. Хоры мелі выгляд круглага ў плане балкона з агароджай з балясінамі, на сценах - іконы дванаццаці апосталаў. Столь мела форму зводу і была размаляваная.

Драўляны храм да нашых дзён не захаваўся. У 1823 г. Якуб Незабытоўскі на тым жа месцы ўзвёў царкву з бутавага каменю і цэглы, якая цалкам паўтарыла архітэктурныя асаблівасці папярэдніка. Царква была вырашана правільным трохвугольнікам з адным глухім купалам. Дах гонтавы, вокны размешчаны ў адзін шэраг, дзвярэй тры. Усярэдзіне царква мела цагляную падлогу, столь падшытая дошкамі і абтынкаваная. У 1868 годзе быў усталяваны іканастас, афарбаваны ў светла-блакітны колер, з пазалочанымі карнізамі, рамамі і разьбой. Ён складаўся з 13 абразоў, размешчаных у адзін шэраг. Акрамя іканастаса ў храме меліся чатыры мастацкія іконы Святых Евангелістаў. На званіцы, пабудаванай асобна ад царквы, было 3 званы, самы вялікі з якіх важыў каля трох пудоў.

У 1943 годзе царква была спалена. Дзякуючы намаганням мясцовага святара айца Георгія і пры падтрымцы землякоў, з 2006 года пачалося аднаўленне храма. Аднаўлялі яго з руін толькі па адной маленькай фатаграфіі даваенных часоў, якую перадаў айцу Георгію адзін з вернікаў. Адноўлены храм асвечаны ў 2009 годзе.

Сёння царква захавала сваю ўнікальную форму. Рознакаляровыя сцены з бутавага каменю нагадваюць крапасныя. Зверху яны апраўленыя беленым слаістым антаблементам, куты атынкаваныя, аздобленыя пад руст, пабеленыя і падкрэсленыя стройнай вертыкальнай калонай. На верхавіне трохсхільнага даху ўзвышаецца трохкутная ў плане вежка з шатром і крыжам.

Што тычыцца незвычайнай формы царквы, то існуе некалькі версій. Некаторыя мяркуюць, што пры будаўніцтве храма магло не хапіць месца, таму яму давялося надаць такую форму. Іншыя спісваюць на дзівацтва ўладальніка маёнтка. Трэція звязваюць яе з самой назвай царквы: паколькі царква Святой Тройцы, то форма сімвалізуе трыадзінства Бога-Айца, Бога-Сына і Духа Святога. Мясцовыя ж краязнаўцы лічаць, што такая форма была закліканая прымірыць 3 галіны хрысціянства, якія на той момант суіснавалі на нашых землях - уніяцтва, праваслаўе і каталіцтва, г.зн. 3 дзверы з 3 бакоў храма для 3 канфесій, а пасярод храма агульны трохкутны алтар, на якім стаялі 3 іконы, каб людзі маліліся разам і памяталі, што Бог - адзін.

раскрыць увесь тэкст