Косава

Косава - невялікае мястэчка, размешчанае ў Івацэвіцкім раёне Брэсцкай вобласці на рацэ Грыўда. Знаходзіцца ў 15 км ад Івацэвічаў і ў 145 км ад Брэста. Праз горад праходзяць аўтамабільныя дарогі на Ружаны, Івацэвічы, Няхачава. У 13 км размешчана чыгуначная станцыя Косава-Палескае (лінія Брэст - Баранавічы).

Першыя паселішчы на тэрыторыі Косава ўзніклі ў X-XI стагоддзях. У пісьмовых архіўных дакументах ён упершыню згадваецца ў 1494 годзе ў грамаце вялікага князя Аляксандра, які падарыў паселішча маршалу Храпітовічу.
У 1510 годзе Косава становіцца раённым цэнтрам. У гэты час у горадзе праводзяцца шматлікія таргі і кірмашы, колькасць насельніцтва імкліва павялічваецца.
У 1795 годзе ў выніку трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай тэрыторыя горада пераходзіць у склад Расійскай імперыі. Да канца XIX стагоддзя тут лічылася больш за 3 000 жыхароў, былі адкрыты сельская народнае вучылішча, медыцынскі пункт, працавалі 4 паравыя млыны.
З 1915 па 1918 гады Косава знаходзіцца пад нямецкай акупацыяй. Тады ж у прыгарадзе была праведзена вузкакалейная чыгунка. У міжваенны перыяд згодна рыжскаму мірнаму дагавору 1921 г. горад увайшоў у склад Польшчы як цэнтр павета. А ў 1939 годзе стаў часткай Беларускай СССР.
У перыяд Вялікай Айчыннай вайны на тэрыторыі Косава было арганізавана нямецкае гета.
З 20 верасня 1947 гады горад уваходзіць у склад Івацэвіцкага раёна.

Асноўнай славутасцю горада Косава з'яўляецца велічны Палац, пабудаваны тут у 1838 годзе па ўказе памешчыка Казіміра Пуслоўскага. У ходзе Першай сусветнай вайны Косаўскі замак быў разрабаваны і часткова разбураны. На сённяшні дзень ад палаца захаваліся толькі сцены. У 2008 годзе была распачатая яго рэстаўрацыя.
Да яшчэ адной важнай славутасці горада можна аднесці музей-сядзібу Тадэвуша Касцюшка. Дадзены музей размясціўся ў адноўленай сядзібе, у якой ў 1746 годзе нарадзіўся Тадэвуш Касцюшка. Тут жа прайшлі яго першыя гады жыцця. Ад сядзібы XVIII стагоддзя захаваліся толькі падмуркі і склеп. Астатняя частка будынка была адноўлена ў 2004 годзе.
Спіс славутасцяў горада Косава не абмяжоўваецца палацам і сядзібай. Да важнаму культурнай і гістарычнай спадчыны Косава таксама можна аднесці Траецкі касцёл, пабудаваны у 1877 годзе наўзамен старога драўлянага касцёла 1626 года; каменная царква Святога Антонія, пабудаваная ў 1868 годзе ў цэнтры горада Косава; драўляная царква Успення Найсвяцейшай Багародзіцы, якая выконвае зараз ролю капліцы.
Такім чынам, адзін з самых маленькіх гарадоў у Беларусі вельмі багаты на каштоўныя архітэктурныя і гістарычныя славутасці і ўяўляе вялікую цікавасць для турыстаў.