Чашнікі

Чашнікі – адміністрацыйны цэнтр Чашнікскага раёна Віцебскай вобласці. Горад знаходзіцца на адлегласці ў 95 км ад Віцебску, 190 км ад Мінска. Размяшчаецца на рацэ Ўлла (прыток Заходняй Дзвіны). Праз горад праходзяць рэспубліканскія аўтадарогі Р62 (Чашнікі - Клічаў - Бабруйск), Р86 (Багушэўск – Сянно - Мядзел) і Р111 (Бешанковічы - Чашнікі). У 2 км ад горада праходзіць чыгуначная лінія Орша-Лепель.

раскрыць увесь тэкст

Першае згадванне Чашнікаў датуецца 1504 г.. У 1564 г. падчас Лівонскай вайны 1558 - 1583 гг. паблізу Чашнікаў адбылася бітва на Ўлле, у выніку якой быў спынены наступ маскоўскага войска. У 1567 г. ў Чашніках на беразе Ўллы быў пабудаваны драўляны замак (праіснаваў да XVIII ст.). У 1580 г. кароль і вялікі князь Стэфан Баторый прымаў тут пасла Івана Грознага. У сярэдзіне XVII ст. ў Чашніках быў заснаваны манастыр дамініканцаў. Дзякуючы выгоднаму геаграфічнаму размяшчэнню ў XVIII ст. ў мястэчку развівалася рачное суднаходства: пабудаваны прыстань, майстэрні па пабудове гандлёвых судоў.

У выніку другога падзелу Рэчы Паспалітай у 1792 г. Чашнікі ўвайшлі ў склад Расійскай імперыі. У 1812 г. пад Чашнікамі адбылася бітва паміж французскімі і расійскімі войскамі. Пасля падаўлення вызваленчага паўстання 1830-1831 гг. у 1832 г. расійскія ўлады зачынілі манастыр дамініканцаў. У 1843 — 1845 гг. у населеным пункце была пабудавана праваслаўная Спаса-Праабражэнская царква. У 1886 гг. ў Чашніках адкрылася папяровая фабрыка.

1 студзеня 1919 г. Чашнікі ўвайшлі ў склад БССР, аднак 16 студзеня гэтага ж года населены пункт, разам іншымі тэрыторыямі ўсходняй Беларусі, быў перададзены РСФСР. 17 ліпеня 1924 г. Чашнікі вярнулі ў склад БССР, а ўжо ў 1925 г. пачала дзейнічаць чыгуначная станцыя Чашнікі. 27 верасня 1938 г. Чашнікі атрымалі афіцыйны статус пасёлка гарадскога тыпу. Падчас Вялікай Айчыннай вайны з 5 ліпеня 1941 па 27 чэрвеня 1944 гг. Чашнікі знаходзіліся пад нямецкай акупацыяй. 7 лютага 1966 г. пасёлак атрымаў афіцыйны статус горада. 20 студзеня 2006 г. быў зацверджаны герб горада.

раскрыць увесь тэкст

Нягледзячы на багатую гісторыю горада, у Чашніках захавалася мала значных гістарычных славутасцяў. Галоўнай славутасцю горада з'яўляецца Спаса-Праабражэнская царква, якая была пабудавана ў 1845 г. Да 1832 г. насупраць цяперашняй царквы стаялі дамініканскі касцёл і манастыр марыявітак.

У Чашніках захавалася гістарычная забудова XIX-XX стст., да якой адносяць хату купца Гурэвіча, свячную краму, гандлёвыя шэрагі, яўэрэйскія могілкі, папяровую фабрыку «Чырвоная зорка».

У Чашніцкім гістарычным музеі сабраны знаходкі археолагаў, прадметы часоў Вялікай Айчыннай вайны і экспанаты, злучаныя з гісторыяй Чашнікаў.

раскрыць увесь тэкст