Легенда "Легенда аб Княжай Гары"

Паводле мясцовага падання, ва ўрочышчы Княжая Гара знаходзіцца магіла княгіні Вольгі (Не Кіеўскай): «Даўно гэта было. Княгіня Вольга тут праходзіла. Была яна наша, руская ... Некалі забілі мужа яе, Уладзіміра, і пайшла Вольга ваяваць з ворагамі ... Вольга хітрасцю перамагла ворагаў, перакавала у коней падковы на капытах наадварот. Але за Дывінам быў пост, і адтуль салдаты яе даганялі. У той час наша гара над балотамі стаяла, лесу на ёй не было. Там княгіня і спынілася. У той час варожыя войскі наступалі з поўдня, ад Навасёлак. На гары і знайшла смерць Вольгу ... Там яе і пахавалі. Магіла была амаль пад вяршыняй. З тых часоў гара і завецца Княжай гарой альбо Князёўнай. Здаўна на магіле стаяў просты драўляны крыж, але, напэўна, пры бальшавіках яго знялі...»

Традыцыя звязана з канкрэтнымі гістарычнымі фактамі. У 1287 галіцка-валынскія князі пайшлі ў паход на Польшчу. Уладзіміра-Валынскі князь Уладзімір Васількавіч, цяжка хворы, паслаў замест сябе ваяводу, а сам застаўся ў Камянцы. Вельмі пакутуючы ад сваёй раны (у яго гніла ніжняя сківіца), ён паведаміў Мсціславу Данілавічу Луцкаму, што прызначае яго спадкаемцам. Пасля паходу Мсціслаў быў выкліканы для падпісання дакументаў. Асобна была напісана грамата, у якой жонцы Уладзіміра Вользе Раманаўне быў адпісаны горад Кобрын і сяло Городел (Гарадзец). Акрамя таго, у грамаце князь запісаў: «...а княгиня моя оже восхочет в черничь поити поидеть, Аже не восхочет ити, а како ей любо мне не воставши смотрети, что, кто маеть чинить по моем животе». Да таго ж князь вымусіў пераемніка цалаваць крыж, што ён не аддасць прыёмную дачку Ізяславу супраць яе волі замуж, а толькі так, як захоча Вольга.

10 снежня 1288 г. Уладзімір Васількавіч памёр. Вольга Раманаўна на пахаванні мужа была з Ізяславам і з сястрой свайго мужа манашкай Аленай. Апошні раз у Іпацьеўскім летапісу Вольга згадваецца ў сакавіку 1289.

Аб Княжай Горы існуюць пісьмовыя звесткі ў гістарычных крыніцах. У рэвізіі Кобрынскай эканоміі 1563 запісана: «Княжая Гара, урочышча вёсцы Руховіч». Пазней Гара прысутнічае на рускіх картах XIX стагоддзя і на польскіх пачатку ХХ стагоддзя. У канцы XIX стагоддзя археолаг Ф.В. Пакроўскі са слоў святара запісаў: «с. Хабовичи … Блоцкой вол., Кобринского уезда. В 5 верстах к юго-западу от села есть небольшой холм, называемый в народе Княжая гора. Называется так потому, что здесь будто бы во время боя убита какая-то княжна».