Бярозаўскі гісторыка-краязнаўчы музей
Замовіць экскурсіюБярозаўскі гісторыка-краязнаўчы музей адкрыты ў 1963 годзе як гісторыка-рэвалюцыйны музей. Перайменаваны ў 1993 годзе ў Бярозаўскі гісторыка-краязнаўчы музей. 31 сакавіку 2008 атрымаў статус юрыдычнай асобы. Зарэгістраваны ў Адзіным дзяржаўным рэгістры юрыдычных асоб як Установа культуры «Бярозаўскі гісторыка-краязнаўчы музей» загадам аб рэгістрацыі галоўным упраўленнем юстыцыі Брэсцкага аблвыканкама № 15 ад 31 сакавіка 2008 года. Профіль Бярозаўскага музея як гісторыка-краязнаўчага паказвае накірунак яго дзейнасці - збор, апрацоўка, захоўванне і дэманстрацыя краязнаўчага матэрыялу, які адносіцца да ўсіх перыядах гісторыі Бярозаўскага раёна. Музей размешчаны ў двух будынках дэманстрацыйнай плошчай залаў 422,4 м2. Агульная колькасць музейных прадметаў на 01.07.2013 г. складае 32035, з іх асноўнага фонду - 19705, навукова-дапаможнага - 12 197. Экспанаты размешчаны ў 3 пастаянных і 6 часовых перасоўных экспазіцыях. Экспазіцыя пабудавана па храналагічным прынцыпе, тэматычна звязана і выконвае наступныя функцыі: азнаямленчую (знаёмства насельніцтва з гісторыяй роднага краю з дапамогай дэманстрацыі экспануемага матэрыялу), выхаваўча-патрыятычную (прышчапляе цікавасць да спадчыны краю, выхоўвае пачуццё патрыятычнага гонару і любові да сваёй Радзімы), кансультацыйна- дапаможную (з'яўляецца крыніцай інфармацыі па гісторыі Бярозаўскага раёна як для навукоўцаў, якія вывучаюць агульную гісторыю Беларусі, так і для студэнтаў, якія займаюцца даследаваннямі ў галіне краязнаўства), служыць дадатковым наглядным матэрыялам па гісторыі раёна для навучэнцаў агульнаадукацыйных школ. 1 сакавіка 2012 года пасля капітальнага рамонту ў Бярозаўскім гісторыка-краязнаўчым музеі адкрыта частка новай экспазіцыя, якая ахоплівае гісторыю Бярозаўскай землі ад першабытнаабшчыннага ладу да пачатку XVII стагоддзя, а таксама паказвае жыццё мястэчка Бяроза-Картузская перыяду XVII стагоддзя да сярэдзіны XX стагоддзя. Працягваецца праца па мастацкім афармленні залы па тэме «Бярозаўшчына ў гады Вялікай Айчыннай вайны».
У 2009 Бярозаўскі гісторыка-краязнаўчы музей заняў I месца і быў узнагароджаны Дыпломам I ступені ў Рэспубліканскім аглядзе-конкурсе на лепшы музей года па патрыятычным выхаванні. У 2012 годзе Бярозаўскі гісторыка-краязнаўчы музей быў прызнаны лаўрэатам конкурсу "Музеі Беларусі - трэцяму тысячагоддзю" у намінацыі "Лепшы музей па арганізацыі культурна-адукацыйнай дзейнасці" і ўдастоены дыплома Міністэрства культуры.
З мэтай ўкаранення новых відаў дзейнасці музея па далучэнню да багатай гісторыі, культуры, традыцый роднага краю, выхавання нацыянальнай свядомасці, цікавасці да гістарычнай спадчыны навуковымі супрацоўнікамі музея распрацоўваюцца і праводзяцца такія новыя формы работы з наведвальнікамі, як музейна-педагагічныя заняткі: «Урокі ў лясной партызанскай школе», «Бярозаўскі кірмаш», «Адкуль узялася кашуля», «Як хлеб да стала дайшоў», «Традыцыі рыцарства», «Таямніцы роднай зямлі», «Дзеці і вайна», «Іконы - святыні праваслаўя». З культурна-масавых мерапрыемстваў у музеі праводзяцца: акцыя «Ноч у музеі», прымеркаваная да Міжнароднага дня музеяў; адукацыйная праграма «Традыцыі беларускай народнай культуры ў музейным асяродку», «З крыніц народнай спадчыны», «Па старонках царкоўных святаў»; выязныя турысцка -пазнавальныя экскурсіі «Памятныя месцы Бярозаўшчыны»; праект для маладых «Добрае фота на добрую памяць»; праект «Даведайся Беразоўскі край».
Беразоўскі гісторыка-краязнаўчы музей мае ў сваёй структуры філіял – «Галерэю мастацтваў». Адкрыта ў ліпені 2004 г. Змесцавалася ў будынку Чырвоных Жаўнерняў, пабудаваных яшчэ ў ХІХ стагоддзі. Чыннасць філіяла музея галоўным чынам скіравана на размяшчэнне выстаў майстроў народнай творчасці, дзіцячых прац, персанальных выстаў мастакоў не толькі Бярозаўшчыны, Брэста і Мінска, але і краін СНД, а таксама далёкага Замежжа. Штогод у філіяле музея «Галерэя мастацтваў» арганізоўваецца 14-15 выстаў, у тым ліку і замежных пасольстваў у Рэспубліцы Беларусь.
Фота - Бярозаўскі гісторыка-краязнаўчы музей
Экспазіцыі - Бярозаўскі гісторыка-краязнаўчы музей
- ”Гісторыя Бярозаўскай землі ад першабытнаабшчыннага ладу да пачатку XVII стагоддзя” для нагляднасці і больш поўнага ўспрымання паказана дыярама першабытнай стаянкі перыяду сярэдняга бронзавага стагоддзя, на прыкладзе якой у дынаміцы адлюстраваны ўмовы жыцця, побыт і заняткі першабытнага чалавека. У комплекс таксама ўваходзіць ілюстрацыйны матэрыял - карта археалагічных помнікаў Бярозаўшчыны, выстаўлены прылады працы, фрагменты упрыгожванняў, дэталі адзення 7 тыс. да н.э. - 9 стагоддзя н.э., прадметы культуры і побыту старажытных славян, знойдзеныя пры раскопках на тэрыторыі раёна. Асаблівую цікавасць у наведвальнікаў выклікаюць наступныя рарытэты: кавалак бурштыну вагой 518 грамаў, знойдзены ў 2004 годзе ў кар'еры № 4 КСВ, - адзіная знаходка такой вагай у Беларусі. Зуб маманта (VII-IV тыс. да н. Э.), знойдзены ў ваколіцах Бярозы ў 1980 годзе, а таксама скарб рымскіх дэнарый перыяду I-II стагоддзяў н. э., выяўлены каля в Кабакі ў 1994 годзе, які па сваёй гістарычнай каштоўнасці аднесены да скарбаў першай катэгорыі ў Рэспубліцы Беларусь. Тэматыка-экспазіцыйны комплекс "Старажытны горад Здзітаў" прысвечаны гісторыі найстарэйшага паселішчы на тэрыторыі Бярозаўшчыны і аднаго з самых старажытных гарадоў Беларусі, які згадваецца ў Іпацьеўскім летапісе ў 1252. А паводле апошніх дадзеных ўпершыню значыцца ў "Устаўной грамаце аб заснаванні Тураўскай епіскапіі" 1005.
- ”Жыццё мястэчка Бяроза-Картузская перыяду XVII стагоддзя да сярэдзіны ХХ стагоддзя” прысвечана падзеям перыяду Вялікага княства Літоўскага ў гісторыі Бярозаўскага раёна, распавядае аб будаўніцтве ў Бярозе манастыра ордэна картузіянцаў, яго ролі ў развіцці Бярозы як горада, а таксама аб іншых падзеях, якія адбываліся на тэрыторыі раёна ў храналагічным парадку да 1941 года. Асабліва цікавыя выстаўленыя тут абразы XVIII стагоддзя - дар Брэсцкай мытні; гарадскі друк Малеча 1792, які ў 1645 годзе атрымаў Магдэбургскае права; карціна мастака Гуціева, дзе намаляваныя перамовы Пятра І і польскага караля Аўгуста ІІ у картузіянскам манастыры; скарб манет перыяду ВКЛ, знойдзены каля в Бронная Гара; прадметы адзення і ўпрыгожванняў шляхты; знакі адрознення афіцэраў 151-га Пяцігорскага пяхотнага палка, асабістыя рэчы вядомых ураджэнцаў Бярозы - Прэзідэнта Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі П.В. Горына-Каляды, сакратара ЦК камсамола Заходняй Беларусі Анатоля Альшэўскага і іншых; ўзнагароды герояў Першай сусветнай вайны і іншыя экспанаты. Асобны блок прысвечаны гісторыі канцлагера Картуз-Бяроза, які існаваў у Чырвоных казармах з 1934 па 1939 гады з дэманстрацыяй друкаваных і фотаматэрыялаў, а таксама іншых экспанатаў, якія тычацца існаваў тут рэжыму гвалту. А гэта так званая "Костка" - каменная пліта вагой 50 кілаграмаў, якія вырабляліся вязнямі для брукавання маставых і тратуараў, успаміны вязняў лагера, тэчкі з заведзенымі на іх асабістымі справамі, адзенне зняволеных, муляжы дубінак і кайданкоў. Прадстаўлены таксама кнігі, якія распавядаюць аб гэтай злавеснай старонцы ў гісторыі Бярозы: "Яны не сталі на калені", "Бягом марш", "Бярезяцы", "Канцэнтрацыйны лагер у Бярозе-Картузскай у 1934-39 гг.". Для лепшага раскрыцця гісторыі канцлагера ў экспазіцыі адведзена адмысловая плошча з паказам агульнага выгляду лагера, карцэру, паліцэйскага калідора і г.д.
- ”Мястэчка Бяроза-Картузская ў XIX - пачатку XX стагоддзя” нягледзячы на тое, што Бяроза-Картузская была тыповым правінцыйным мястэчкам, у XX стагоддзі яна значна апярэджвала суседнія мястэчкі ў сацыяльна-эканамічным развіцці і займала лідзіруючыя пазіцыі як па дэмаграфічным стане, так і па ўзроўні развіцця рамёстваў і гандлю ў рэгіёне. Менавіта ў гэты час ствараюцца перадумовы для развіцця мястэчка як будучага прэтэндэнта на ролю раённага цэнтра. Таму мэтазгодны паказ побыту і культуры таго перыяду ва ўмовах зараджаюшчагася гарадскога паселішча, якое было знакаміта сваімі кірмашамі, а таксама габрэйскімі лавачкамі, дзе мясцовае насельніцтва магло набываць тавары прамысловасці, якая зараджаецца . У экспазіцыі паказаны выгляд такой крамы з таварамі таго перыяду, а таксама выгляд рынкавых шэрагаў і карчмы, якая заўсёды адкрывалася ў людных месцах. Паказаны таксама вырабы спрадвечна Бярозаўскіх рамёстваў, выгляд пакоя местачковага дома з прадметамі мэблі і хатняга ўжытку таго часовага адрэзка. Акрамя вырабаў рамеснікаў і іншых экспанатаў асаблівую каштоўнасць уяўляюць выстаўленыя тут старадаўнія кнігі 1862 і іншых гадоў выдання, некалькі тамоў "Вялікай энцыклапедыі", дазволенай да выдання царскай цэнзурай у 1904 годзе, падручнікі і беларускія календары 20-х гадоў XX стагоддзя і іншая літаратура.
Графік працы Бярозаўскі гісторыка-краязнаўчы музей
- Адміністрацыя 10:00 - 19:00 выхадныя панядзелак, аўторак
- Каса 10:00 - 18:30 выхадныя панядзелак, аўторак
- Экспазіцыі 10:00 - 19:00 выхадныя панядзелак, аўторак