Гарадзішча Вал

Гарадзішча «Вал», вядомае таксама як заслаўскі замак, з'яўляецца выдатным помнікам археалогіі XI-XII стагоддзяў. Яно размешчана ў горадзе Заслаўе, адным з найстаражытнейшых населеных пунктаў Беларусі. У гэтым месцы ў Сярэднявеччы знаходзіўся «дзядзінец» – цэнтральная ўмацаваная частка горада Ізяслаўль, заснаванага ў канцы X стагоддзя.

Абарончая сістэма гарадзішча ўключала земляныя валы вышынёй 3-3,5 метра, якія ўзводзіліся з пяску і ўмацоўваліся з унутранага боку глінай і камянямі. На асобных участках выкарыстоўваліся драўляныя канструкцыі, якія ўзмацнялі абарону крэпасці. У замкавых валах знаходзіліся ўязныя брамы – Вялікая і Малая. Для дадатковай абароны вакол крэпасці быў выкапаны роў, а таксама створана штучнае возера, утворанае водамі ракі Свіслач, якія стрымліваліся плацінамі.

У цэнтральнай частцы ўмацаванняў знаходзіўся храм абарончага тыпу – Спаса-Праабражэнская царква. Яна не толькі служыла рэлігійным цэнтрам, але і выконвала абарончыя функцыі, з'яўляючыся часткай агульнай сістэмы абароны. Сёння гарадзішча «Вал» прыцягвае шматлікіх турыстаў і ўваходзіць у экскурсіі па Беларусі, дазваляючы глыбей зразумець сярэднявечную гісторыю рэгіёна. Жадаючыя могуць забраніраваць экскурсію з аглядам Вала і іншых славутасцяў Заслаўя.

Гісторыя стварэння

Гісторыя гарадзішча «Вал» цесна звязана з заснаваннем горада Ізяслаўль, які з'явіўся ў канцы X стагоддзя. Паводле падання, яго заклаў князь Ізяслаў – сын кіеўскага князя Уладзіміра і полацкай княжны Рагнеды. Горад адыгрываў важную ролю ў сістэме абароны заходніх межаў Кіеўскай Русі.

У XI-XII стагоддзях Заслаўе было буйным умацаваным паселішчам. У гэты час і была створана абарончая сістэма, якая складалася з магутных валаў і равоў. Галоўнымі варотамі крэпасці былі Вялікая і Малая брамы, праз якія ажыццяўляўся ўваход у «дзядзінец». Абарончая царква Спаса-Праабражэння Гасподня, пабудаваная ў цэнтры цытадэлі, служыла не толькі месцам малітвы, але і сховішчам падчас нападаў.

У XIII-XIV стагоддзях, з аслабленнем Кіеўскай Русі, Заслаўе паступова страціла сваё абарончае значэнне. Аднак умацаванні працягвалі існаваць і выкарыстоўваліся ў больш познія перыяды. У XVII стагоддзі на тэрыторыі замка былі праведзены будаўнічыя работы, аднак ужо ў XVIII-XIX стагоддзях значная частка ўмацаванняў страціла сваё першапачатковае значэнне.

Сучасны стан

Сёння гарадзішча «Вал» уяўляе сабой археалагічны комплекс, які ўключае рэшткі сярэднявечных умацаванняў. Нягледзячы на разбурэнне значнай часткі драўляных канструкцый, земляныя насыпы захаваліся і дазваляюць уявіць, якім быў замак у старажытнасці.

Спаса-Праабражэнская царква, размешчаная ў цэнтры гарадзішча, захавалася да нашых дзён і была рэканструявана ў XIX стагоддзі. Яна застаецца адной з найважнейшых славутасцяў Заслаўя. У 1980-х гадах на тэрыторыі Вала праводзіліся археалагічныя раскопкі, у ходзе якіх былі знойдзены рэшткі драўляных умацаванняў, кераміка, металічныя прадметы і іншыя артэфакты сярэднявечнай эпохі.

Гарадзішча «Вал» уваходзіць у лік самых цікавых гістарычных месцаў Мінскай вобласці і часта ўключаецца ў экскурсіі па Беларусі. Дзякуючы блізкаму размяшчэнню да сталіцы, экскурсія з Мінска у Заслаўе – папулярны выбар сярод турыстаў.

Экскурсіі з аглядам Вала

Гарадзішча «Вал» з'яўляецца ключавым пунктам многіх турыстычных маршрутаў, прысвечаных гісторыі Заслаўя. Экскурсіі ўключаюць агляд старажытных умацаванняў, знаёмства з гісторыяй горада, наведванне Спаса-Праабражэнскай царквы і агляд панарамы, якая адкрываецца з валаў.

Можна забраніраваць экскурсію з аглядам Вала на нашым сайце. Экскурсія з Мінска дазволіць пазнаёміцца не толькі з самім гарадзішчам, але і з іншымі славутасцямі Заслаўя. Праграма экскурсій можа ўключаць пешаходныя прагулкі, лекцыі па гісторыі горада і магчымасць наведаць археалагічныя зоны.

Наведванне гарадзішча «Вал» – гэта магчымасць дакрануцца да гісторыі Беларусі, убачыць руіны старажытнай крэпасці і ўявіць, як выглядала гэтае месца ў сярэднявечную эпоху.