Гарадзішча Замачак

Гарадзішча «Замэчак» – гэта археалагічны помнік, размешчаны на паўднёва-заходняй ускраіне Заслаўя. Яно ўяўляе сабой руіны магутнай крэпасці, пабудаванай у апошняй чвэрці X стагоддзя па загадзе князя Уладзіміра Святаславіча. Крэпасць служыла абарончым рубяжом і стратэгічным пунктам на паўночна-заходняй мяжы яго дзяржавы.

Гарадзішча знаходзіцца на пагорку, які ўзвышаецца на 24 метры над забалочанай поймай ракі Чарніца. Дзякуючы такому прыроднаму размяшчэнню крэпасць мела натуральную абарону ад ворагаў. Сістэма абарончых збудаванняў уключала ў сябе кальцавы вал, частакол, роў і зрубныя ўмацаванні, што рабіла яе амаль непрыступнай па мерках таго часу. Сёння гэтае месца з'яўляецца важнай гістарычнай славутасцю і ўключана ў экскурсіі па Беларусі.

Гісторыя стварэння

Заснаванне крэпасці «Замэчак» адносіцца да перыяду актыўнага пашырэння ўладанняў Кіеўскай Русі. У 985 годзе Уладзімір Святаславіч арганізаваў ваенны паход на землі крывічоў, і, згодна з летапісамі, менавіта тады было заснавана паселішча Ізяслаўль – будучае Заслаўе. Гісторыкі звязваюць гэтае падзею з легендай пра княгіню Рагнеду, выгнаную з Кіева пасля канфлікту з Уладзімірам. Па адной з версій, ён аддаў яе ў Ізяслаўль разам з сынам Ізяславам.

Гарадзішча «Замэчак» будавалася па ўсіх канонах абарончага дойлідства X стагоддзя. Крэпасць была абнесена кальцавым валам, на якім узвялі драўляную сцяну з дахам і байніцамі. Уздоўж сцен размяшчаліся баявыя пляцоўкі, адкуль дружыннікі маглі весці кругавы абстрэл. Вонкавы перыметр абароны дапоўніўся глыбокім безвадным ровам і частаколам, усталяваным пад нахілам у бок магчымых ворагаў. Уезд у крэпасць ахоўваўся магутнай брамай-вежай.

Унутраная тэрыторыя гарадзішча была шчыльна забудавана – тут знаходзіліся зрубныя дамы, у якіх жылі дружыннікі з сем'ямі. Таксама на тэрыторыі крэпасці размяшчаліся склады, гаспадарчыя пабудовы і рамесныя майстэрні. Побач з гарадзішчам развіваўся гандлёва-рамесны пасад, які забяспечваў форт усім неабходным.

Сучасны стан

Сёння гарадзішча «Замэчак» з'яўляецца важным археалагічным аб'ектам і адным з нямногіх захаваных умацаваных паселішчаў X стагоддзя ў Беларусі. Нягледзячы на разбурэнні, добра прасочваюцца рэшткі вала і рова, па якіх можна меркаваць пра маштаб старажытнага ўмацавання. Даследаванні паказваюць, што «Замэчак» існаваў як крэпасць да канца XI стагоддзя, пасля чаго абарончы цэнтр Ізяслаўля перамясціўся бліжэй да ракі Свіслач.

У апошнія дзесяцігоддзі тут праводзіліся археалагічныя раскопкі, якія дазволілі ўдакладніць уладкаванне крэпасці і побыт яе жыхароў. Сёння на тэрыторыі гарадзішча можна ўбачыць рэканструяваныя элементы абарончых збудаванняў, даведацца больш пра сярэднявечную архітэктуру і гісторыю рэгіёна. Гэтае месца ўключана ў турыстычныя маршруты і прыцягвае аматараў гісторыі і археалогіі.

Экскурсіі з аглядам гарадзішча

Гарадзішча «Замэчак» уключана ў экскурсіі па Беларусі, прысвечаныя сярэднявечнай гісторыі. Турысты могуць забраніраваць экскурсію з аглядам гарадзішча і даведацца больш пра старажытныя абарончыя збудаванні, княгіню Рагнеду і жыццё дружыннікаў. Экскурсія з Мінска у Заслаўе дазволіць убачыць не толькі руіны крэпасці, але і іншыя гістарычныя аб'екты горада.

Для ўсіх, хто цікавіцца гісторыяй, архітэктурай і старажытнымі легендамі, экскурсія з аглядам гарадзішча «Замэчак» стане захапляльным падарожжам у мінулае!