Мемарыяльны комплекс вызваліцелям Пінска

З 4 ліпеня 1941 годаі да 14 ліпеня 1944 года Пінск знаходзіўся пад акупацыяй. За гэты час адбылося шмат падзей, якія сведчаць пра патрыятызм нашых землякоў. Ёсць дакументальныя звесткі, што сталі дзейнічаць першыя падпольныя групы ў рачным порце, на запалкавай фабрыцы, фанерным заводзе, мармеладной фабрыцы, на чыгуначным транспарце. Перапраўляліся ў партызанскія атрады зброя і боепрыпасы. Група Мікалая Чалея, напрыклад, даставіла ў лес 5 кулямётаў, 46 вінтовак, 18 скрынь патронаў, 2.500 патронаў россыпам, 80 снарадаў, 4 марскія міны, 164 гранаты.

Вызвалены Пінск войскамі 1-га Беларускага фронта падчас развіцця наступу на Баранавіцка-Брэсцкім кірунку на другім этапе аперацыі ”Баграціён” у ліпені 1944 гады. Баявыя дзеянні вялі войскі 28-й н 61-й войскаў і Дняпроўская ваенная флатылія.

.Увечар 13 ліпеня 1944 года камандзір асобнага гвардзейскага процітанкавага артылерыйскага дывізіёна гвардыі маёр Калінін, які пераправіўся з чатырма гарматамі праз раку Ясельда ўступіў каля сяла Купятічы ў няроўны бой з групай фашысцкіх танкаў, што заступіла шлях нашай пяхоце да горада Пінску. Артылерысты адбілі некалькі контратак, знішчылі амаль усе танкі і з пяхотай перайшлі ў наступ.

Указам Прэзідыума Вярхоўнай Рады СССР ад 25 жніўня 1944 гады Ціхану Калініну, маёру, рускаму, прысвоена званне Героя Савецкага Звяза. Пахаваны ў брацкай магіле ў гарадскім парку.

У загадзе Вярхоўнага Галоўнакамандуючага гаварылася: ”Войскі 1-го Беларускага фронта, фарсіраваўшы рэкі Ясельда і Прыпяць, сёння, 14 ліпеня пры падтрымцы Дняпроўскай рачной ваеннай флатыліі штурмам авалодалі цэнтрам савецкай Беларусі горадам Пінскам - важным апорным пунктам абароны немцаў на Брэсцкім кірунку.

У 1950 - 1967 гадах на месцы высадкі дэсанта, там, дзе знаходзіцца брацкая магіла 176 ваяроў, маракоў Чырванасцяжнай Дняпроўскай флатыліі і партызан, загінулых пры вызваленні Пінска ў гады Вялікай Айчыннай вайны, створаны мемарыяльны комплекс (архітэктар М. Заржецкі, скульптар А. Шмакаў).Планоўка комплексу мае восевую кампазіцыю. Напачатку алеі ўсталяваны бранякатэр N 92 і стэла з памятным надпісам. Перспектыву алеі замыкае прастакутная пляцоўка, якая падводзіць да двумаршевой усходам. Паміж маршамі збудаваны парапет, да якога прымацаваны дошкі з імёнамі загінулых вызваліцеляў. Усходы вядуць да галоўнай кампазіцыйнай часткі комплексу - бетоннай стэле з бронзавымі барэльефамі матроса, салдата і жанчыны. У падножжа стэлы - Вечны агонь. Абапал стэлы ўсталяваны абеліскі па магілах Герояў Савецкага Звяза Ціхана Ігнацьевіча Калініна і Аляксея Цімафеевіча Кулікова.

Шматнацыянальны экіпаж БК-92 узначальваў афіцэр І. Черназубаў. На борце адважна ваявалі і ўпалі смерцю герояў Аляксей Кулікаў, Набиюлла Насыраў, Пётр Альхоўскі і яго сын юнга Алег, Зміцер Міхайлаў, Іван Трываль і іншыя.

А прадгісторыя помніка-карабля такая. На беразе Піны, дзе ён зараз знаходіцца, існаваў адкрыты плавальны басейн з вышкай для скачкоў у ваду. Пабудаваны ў 1952 годзе грамадствам ”Спартак”, на працягу 15-ці гадоў ён служыў спартовай базай для плывуноў, але, як той казаў, састарэў. Увосень 1967 года вадаём засыпалі і ўсталявалі гвардзейскі бранякатэр. Адкрыццё яго як помніка адбылося ў Дзень Ваенна-Марскога Флота ў ліпені 1968 года.

раскрыць увесь тэкст