Тураў

Тураў - адзін з самых старажытных гарадоў Беларусі, размешчаны ў цэнтры Палесся на рацэ Прыпяць у Жыткавіцкім раёне Гомельскай вобласці. Адлегласць да Гомеля складае 258 км, да Мінска - 252 км, да мяжы з Украінай - 87 км. Тураў злучаны аўтамабільнымі дарогамі з Давыд-Гарадком, Жыткавічамі і Лельчыцамі.

Тураў упершыню згадваецца ў 980 г. у «Аповесці мінулых гадоў». Назва горада пайшла ад імя кіраўніка горада - князя Тура. Горад быў заснаваны ўсходне-славянскім племем дрыгавічоў на месцы зліцця рэк Язды і Струмень, якія з'яўляюцца прытокамі Прыпяці. Тураў адрозніваўся выгадным геаграфічным становішчам - па Прыпяці праходзіла частка гандлёвага шляха «з варагаў у грэкі».

У 1005 г. у Тураве князь Святаполк Уладзіміравіч заснаваў храм па лацінскаму узору. У XI стагоддзі Тураў становіцца цэнтрам хрысціянства на беларускіх землях. Таксама ў горадзе было створана знакамітае Тураўскае евангелле - самая старажытная кніга са створаных на тэрыторыі Беларусі.

Тураўска-пінскае княства кіравалася мясцовай галіной кіеўскай княскай дынастыі Рурыкавічаў і з'яўлялася цэнтрам Старажытнарускай дзяржавы. У 1320-1330 гг. тураўскія землі ўвайшлі ў склад Вялікага княства Літоўскага. У 1502 г. горад падвергся нападу татараў пасля чаго, у 1508 года горад быў перададзены гетману ВКЛ Канстанціну Астрожскаму, які заняўся аднаўленнем горада. Дынастыя Астрожскіх валодала Туравам на працягу цэлага стагоддзя. У XVII ст. Тураў не раз падвяргаўся нападам ў выніку шматлікіх войнаў з Масквой. Таксама ў 1648 г. горад быў захоплены і разбураны казацкімі атрадамі Багдана Хмяльніцкага.

У выніку Другога падзелу Рэчы Паспалітай у 1793 г. Тураў увайшоў у склад Расійскай імперыі. На працягу ўсяго XIX стагоддзя Тураў заставаўся мальньким правінцыйным горадам. У канцы стагоддзя, паводле дадзеных перапісу насельніцтва, большую частку жыхароў горада складалі яўрэі. У горадзе існавалі шматлікія сінагогі, два малітвеных дома і малітвеная школа. У пачатку ХХ ст. пачалася масавая эміграцыя габрэйскага насельніцтва з Турава ў ЗША. У перыяд Вялікай Айчыннай вайны з 1941 па 1944 гг., у сувязі з палітыкай, якую праводзілі гітлераўскія войскі па знішчэнню габрэяў, у Тураве было створана яўрэйскае гета.

У паваенны час Тураўскі раён быў скасаваны, а Тураў пазбавіўся статусу горада і стаў гарадскім пасёлкам. У 2004 г. указам Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь Тураву вярнулі статус горада.

Тураў - досыць цікавы з турыстычнага пункту гледжання горад з вялікай колькасцю славутасцяў. Сэрцам горада з'яўляецца старажытнае гарадзішча. Гарадзішча Турава складалася з дзядзінца і вакольнага горада. Дзяцінец з паўднёва-ўсходняга боку быў адасоблены ад вакольнага горада абарончым ровам, які быў запоўнены вадой да 1925 года, калі р. Язда была адведзена ў асушальны канал. З 2-й паловы XIII стагоддзя на тэрыторыі дзяцінца існаваў замак, галоўным абарончым збудаваннем якога была мураваная вежа. Таксама падчас шматлікіх раскопак былі знойдзены фрагменты керамічнага посуду, інструмента, зброі, разнастайных прадметаў гаспадарчага прызначэння, упрыгожванняў, ювелірных вырабаў, што сведчыць пра развіццё разнастайных рамёстваў у Тураве - кавальскага, ювелірнага, кастарэзнага, дрэваапрацоўкі, ганчарства, ліцейнай справы, вытворчасці будаўнічай керамікі, земляробства, жывёлагадоўлі, гандлю, палявання і рыбнай лоўлі.

На беразе маленькай рэчкі Язды размешчаны Барысаглебскія могілкі у цэнтры якога знаходзіцца царква Усіх Святых - помнік архітэктуры драўлянага дойлідства 1810 г. Апроч царквы на Барысаглебскіх могілках маецца адна унікальная славутасць - каменныя крыжы, якія растуць прама з зямлі. Паводле легенды, крыжы прыплылі ў Тураў з Кіева уверх па плыні Прыпяці, а пасля былі узведзены ў палях каля горада.
Недалёка ад Барысаглебскага могілак, на замкавай гары усталяваны помнік Кірылу Тураўскаму - беларускаму і ўсходнеславянскаму рэлігійнаму дзеячу, багасловаў і пісьменніку.

Будучы ў Тураве як дарослыя, так і дзеці могуць наведаць вытворчую экскурсію на Тураўскі малочны камбінат: пазнаёміцца з вытворчасцю і даведацца пра сакрэты найсмачных беларускіх сыроў.

Сёння Тураў - гэта сучасны горад з багатай культурнай спадчынай і турыстычным патэнцыялам, які можна наведаць у свае выходныя.