Віцебск

Віцебск - адміністрацыйны цэнтр Віцебскай вобласці і Віцебскага раёна, адзін з найбуйнейшых гарадоў Рэспублікі Беларусь, культурная сталіца краіны. Горад размешчаны ў 253 км ад Мінска, на паўночным усходзе Беларусі на рацэ Заходняя Дзвіна. Віцебск займае выгаднае геаграфічнае становішча: ён знаходзіцца на перакрыжаванні важнейшых транспартных камунікацый - чыгуначных і аўтамабільных магістраляў еўрапейскага значэння Е95 (Санкт-Пецярбург - Кіеў) і Р20 (Смаленск - Віцебск - Полацк - Даўгаўпілс).

Горад узнік на зліцці рэк - Заходняй Дзвіны і Віцьбы, ад якой па адной з версій пайшла назва. Першыя паселішчы ў гэтым месцы паўсталі ў IX стагоддзі, як сведчаць археалагічныя раскопкі. Балцкія плямёны неўзабаве змяніліся славянскімі крывічамі. Важна адзначыць, што праз гэтае месца праходзіў важнейшы гандлёвы шлях таго часу - «з варагаў у грэкі» , што вызначыла хуткае развіццё паселішча. Паводле легенды, у 974 годзе горад быў закладзены княгіняй Вольгай, а вось першыя згадкі ў летапісе адносяцца да 1021 года , які і лічыцца годам заснавання. Да канца XII стагоддзя Віцебск становіцца буйным гандлёвым і рамесным цэнтрам. Вядома, што да таго часу быў пабудаваны першы каменны храм - Свята-Дабравешчанская царква.

У 1318 годзе ўдзельная князь Яраслаў Васільевіч вырашае далучыць Віцебск да Вялікага княства Літоўскага праз шлюб сваёй дачкі і Альгерда, сына вялікага князя. У 1597 годзе па ўказе караля Жыгімонта III гораду прысвоілі герб і далі грамату на магдэбургскае права.

Віцебск заўсёды быў важным усходнім пунктам, бо знаходзіўся на мяжы з Расейскай дзяржавай. Адзначаецца яго актыўны ўдзел у Паўночнай вайне, дзе за дапамогу шведам горад быў спалены па загадзе Пятра I. Далей трагічныя падзеі нагналі насельніцтва Віцебска падчас вайны з Напалеонам, які акупаваў тэрыторыю і прынёс разруху і смерць.

Пасля падзелаў Рэчы Паспалітай Віцебск перайшоў у склад Расійскай імперыі і ў выніку стаў цэнтрам Віцебскай губерні. Да пачатку XX стагоддзя гэта адзін з найбуйнейшых гарадоў на тэрыторыі Беларусі, большую частку насельніцтва якога складаюць яўрэі. Актыўна развівалася культурная сфера жыцця чалавека. Усім вядомыя такія імёны як Марк Шагал, Юдаль Пэн, Казімір Малевіч і многія іншыя, жыцці якіх былі цесна звязаны з Віцебскам. У той час была адкрыта Віцебская Народная кансерваторыя, Тэатр рэвалюцыйнай сатыры. Да сярэдзіны ХХ стагоддзя ў горадзе дзейнічаюць 3 вышэйшыя навучальныя ўстановы, 42 школы, 3 кінатэатра, цырк і драмтэатр.

Цяжкія выпрабаванні давялося прайсці насельніцтву падчас Вялікай Айчыннай вайны . Вакол горада вяліся жорсткія баі, у выніку якіх горад усё ж быў акупаваны. Да вызвалення ў 1944 годзе большая частка насельніцтва была знішчана, закатавана ў лагерах або вывезена ў Германію, сам горад быў амаль цалкам разбураны. У паваенны час горад быў адбудаваны. Сёння Віцебск - сучасны цэнтр Беларусі, дзе актыўна развіваецца прамысловасць, навука і культура. Вуліцы ўпрыгожаны помнікамі архітэктуры і манументальнага мастацтва, горад на Дзвіне здзіўляе сваёй прыгажосцю і непаўторнасцю.

Віцебск - прыгожы і прывабны для турыстаў горад, тут спалучаюцца сучасныя будынкі і гістарычныя помнікі архітэктуры, модныя павевы сённяшняга дня і традыцыі мінулых эпох. Багатая гісторыя дазволіла стварыць мноства цікавых музеяў, арт-прастор і іншых турыстычных аб'ектаў.

Многія госці горада адзначаюць у першую чаргу храмы. Гісторыя была бязлітасная да гэтых будынкаў, але да сённяшняга дня да нас дайшлі сапраўдныя шэдэўры архітэктуры. Адным з самых знакамітых лічыцца Свята-Успенскі кафедральны сабор , які размяшчаецца на беразе ракі Заходняя Дзвіна. За савецкай уладай храм быў знішчаны, але затым зноўку адбудаваны. Сярод рэлігійных помнікаў варта яшчэ адзначыць Дабравешчанскую царкву, касцёл Ісуса Міласэрнага і Касцёл святой Барбары.

Дзіўнымі гісторыямі і уражлівым выглядам валодаюць і свецкія збудаванні. Папулярнасцю карыстаюцца гарадская Ратуша, Летні амфітэатр , «Духаўскі круглік» (будынак выставачнай залы), Губернатарскі палац, будынак былога пазямельна-сялянскага банка і многія іншыя. Шпацыр па горадзе прынясе масу задавальнення: самі вуліцы і плошчы з'яўляюцца сведкамі гісторыі і утойваюць шмат таямніц. Адной з самых знакавых стала плошча Перамогі , якая прысвечана Вялікай Айчыннай вайне. Яе ўпрыгожвае манумент з трох штыкоў і вечны агонь. Таксама кожнаму турысту раяць абавязкова прагуляцца па Кіраўскім мосце, які адкрывае цудоўны від на горад.

Для аматараў зрабіць унікальныя фатаграфіі пры наведванні новых месцаў Віцебск прадастаўляе поле для фантазіі. Горад напоўнены цікавымі і незвычайнымі помнікамі: вандроўны музыка, скульптура «Тыя, хто сустракаюць», паравоз-помнік. Ёсць і гістарычныя: прысвечаныя Вялікай Айчыннай вайне «Тры штыкі», воінам-інтэрнацыяналістам «Боль» і многія іншыя. Варта таксама адзначыць вялікую колькасць унікальных музеяў, сярод якіх вылучаюцца музей Прыватных калекцый, музей віцебскага трамвая, дом-музей іарт-центр Марка Шагала. Гэтаму знакамітаму мастаку прысвячаюцца нават асобныя экскурсіі. Таксама можна наведаць унікальнае месца побач з горадам - музей-сядзібу Ільі Рэпіна «Здраўнева».

У сучасным свеце Віцебск знакаміты далёка за межамі Рэспублікі Беларусь у першую чаргу міжнародным фестывалем «Славянскі базар». Гэта музычны конкурс, які стаў сапраўдным трыумфам. Сюды прыязджаюць артысты расійскай, украінскай эстрады, прадстаўнікі еўрапейскіх краін. Увесь горад напаўняецца атмасферай свята, на вуліцах праходзяць выступленні народных калектываў, кірмашы, выставы. Гэта штогадовае падзея праходзіць летам і з кожным годам становіцца ўсё шырэй.